Ngày 11 tháng 8 năm 2025, một ngày hè có vẻ bình thường, nhưng lại là một kỷ niệm năm năm đáng ghi nhớ của thị trường vốn. Cách đây năm năm, vào ngày hôm nay, một công ty phần mềm thông minh doanh nghiệp (BI) có tên là MicroStrategy, trong một lĩnh vực công nghệ ít gây rối loạn, ổn định nhưng cũng tăng trưởng chậm chạp. Tuy nhiên, một thông báo mà họ phát hành đã viết nên một chương mới mang tính cách mạng cho công ty và toàn ngành: mua 21.454 đồng bitcoin (BTC) với tổng giá 250 triệu đô la.
Hành động này đã gây ra một cơn sóng lớn trên thị trường vốn vào thời điểm đó. Một công ty niêm yết trên Nasdaq lần đầu tiên công khai tuyên bố sẽ sử dụng Bitcoin làm "tài sản dự trữ chính", điều này vào thời điểm đó là chưa từng có. Khi đó, giá trị vốn hóa thị trường của MicroStrategy chỉ khoảng 1,4 tỷ USD; đến hôm nay, năm năm sau, giá trị vốn hóa của nó đã tăng vọt lên hơn 112 tỷ USD, đạt mức tăng trưởng ấn tượng hơn 78 lần và chính thức đổi tên thành "Strategy". Bước nhảy vọt này không chỉ đơn thuần là sự may mắn khi giá Bitcoin tăng lên mà còn xuất phát từ một chiến lược có suy nghĩ kỹ lưỡng, táo bạo và được thiết kế tỉ mỉ trong nhiều năm.
Bài tổng kết 5 năm này sẽ đưa bạn trở lại điểm khởi đầu, phân tích sâu các quyết định then chốt định nghĩa cuộc cách mạng này, thuật giả kim tài chính và quản lý rủi ro, tiết lộ toàn bộ quá trình chuyển mình từ một công ty phần mềm truyền thống thành một ông lớn Bitcoin.
Chương 1: Sáng thế - Đối phó với "Lạm phát tiền tệ lớn"
Kích thích kinh tế vĩ mô
Hãy quay trở lại bối cảnh kinh tế vĩ mô năm 2020. Vào thời điểm đó, toàn cầu đang chìm trong bóng tối của đại dịch Covid-19, các ngân hàng trung ương các nước đã thực hiện các chính sách nới lỏng định lượng quy mô lớn để đối phó với suy thoái kinh tế. Tỷ lệ hoàn vốn tiền mặt liên tục giảm, xu hướng đồng đô la yếu dần trở nên rõ ràng. Đối với những doanh nghiệp nắm giữ một lượng lớn tiền mặt, đây là một sự xói mòn thầm lặng. Chính trong bối cảnh này, người sáng lập và CEO khi đó của MicroStrategy, Michael Saylor, bắt đầu tìm kiếm một nơi trú ẩn ngoài các tài sản truyền thống.
Công ty đã nêu rõ trong thông cáo báo chí chính thức ngày 11 tháng 8 năm 2020 rằng quyết định đầu tư vào Bitcoin một phần là "do sự tác động của các yếu tố vĩ mô trong nền kinh tế và thương mại hiện tại mà chúng tôi cho rằng đang mang lại rủi ro dài hạn cho kế hoạch tài chính doanh nghiệp của chúng tôi". Điều này rõ ràng cho thấy, hành động này không phải là một cuộc đầu tư mạo hiểm nhất thời, mà là một chiến lược tài chính phòng thủ được cân nhắc nhằm đối phó với sự không chắc chắn vĩ mô.
"Lý thuyết về khối băng tan chảy"
Michael Saylor đã trình bày một cách sống động luận điểm cốt lõi của mình bằng những phép ẩn dụ đầy sức ảnh hưởng. Ông mô tả hàng trăm triệu đô la tiền mặt mà công ty nắm giữ như một "khối băng đang tan chảy", trong bối cảnh lạm phát, sức mua của nó đang liên tục giảm. Theo ông, việc chuyển đổi số tiền mặt này thành một tài sản có khả năng chống lạm phát và bảo toàn giá trị là trách nhiệm ủy thác mà ban quản lý phải thực hiện đối với cổ đông.
Bitcoin đã trở thành sự lựa chọn cuối cùng của anh ấy. Saylor tin rằng, so với việc nắm giữ tiền mặt, Bitcoin như một "phương tiện lưu trữ giá trị đáng tin cậy và tài sản đầu tư hấp dẫn, có tiềm năng tăng giá dài hạn lớn hơn". Kết luận này đặt hành động quyết liệt của công ty trong một khuôn khổ quản lý tài chính thận trọng. Nó không còn chỉ là việc theo đuổi lợi nhuận cao, mà là chủ động bảo vệ giá trị của cổ đông khỏi sự xói mòn của việc đồng tiền pháp định mất giá. Cách kể chuyện này rất quan trọng để thu hút sự hiểu biết và ủng hộ từ các nhà đầu tư ban đầu.
Xem Bitcoin như "vàng kỹ thuật số"
Lý thuyết của Saylor không dừng lại ở đó. Ông đã xây dựng một hệ thống giá trị hoàn chỉnh và thuyết phục cho Bitcoin, và định nghĩa nó là "vàng kỹ thuật số". Trong thông báo ban đầu, ông đã liệt kê chi tiết nhiều thuộc tính xuất sắc của Bitcoin, bao gồm "sự chấp nhận toàn cầu, nhận thức thương hiệu, sự năng động của hệ sinh thái, vị thế mạng, tính linh hoạt của kiến trúc, hiệu quả công nghệ và tinh thần cộng đồng". Ông khẳng định: "Bitcoin là vàng kỹ thuật số - mạnh mẽ hơn, mạnh mẽ hơn, nhanh hơn và thông minh hơn bất kỳ đồng tiền nào trước đây."
Nhận thức sâu sắc, gần như tôn thờ này, đã tạo ra một nền tảng tư tưởng vững chắc cho toàn bộ chiến lược Bitcoin. Nó giải thích tại sao trong những biến động thị trường dữ dội sau này, công ty vẫn có thể giữ được sự bình tĩnh đáng kinh ngạc. Bởi vì khi nền tảng của quyết định là sự nhận thức về một triết lý và tư tưởng - tức là sự phủ nhận đồng thuận kinh tế vĩ mô hiện tại và sự chấp nhận một mô hình quản lý tài chính doanh nghiệp hoàn toàn mới - thì những biến động giá ngắn hạn của thị trường không còn là mối đe dọa, mà lại trở thành cơ hội để tăng cường vị thế. Sự kiên định về tư tưởng này là động lực cốt lõi giúp họ có thể vượt qua cả thị trường bò và gấu, liên tục thực hiện chiến lược.
Chương hai: Động cơ tích lũy - Giả kim thuật tài chính của thị trường vốn
Hầm tiền Bitcoin của Strategy không phải được xây dựng trong một ngày. Sự tiến hóa của nguồn vốn của nó rõ ràng phác họa một con đường từ việc sử dụng tiền mặt tự có đến việc thành thạo điều khiển thị trường vốn. Chương này sẽ phân tích chi tiết "thuật giả kim tài chính" đứng sau nó.
Từ tiền mặt tự có đến thị trường vốn
Vào năm 2020, sự tích lũy Bitcoin ban đầu của công ty chủ yếu dựa vào tiền mặt trên bảng cân đối kế toán. Tuy nhiên, khi tham vọng gia tăng, nguồn vốn nội bộ nhanh chóng trở nên hạn hẹp. Một bước ngoặt quyết định đã xảy ra vào cuối năm 2020, công ty đã công bố việc huy động vốn thông qua việc phát hành trái phiếu chuyển đổi trị giá 650 triệu đô la và sử dụng số tiền này để mua thêm Bitcoin. Tính đến ngày 21 tháng 12 năm 2020, công ty đã nắm giữ tổng cộng 70,470 Bitcoin, với tổng chi phí khoảng 1.125 triệu đô la. Điều này đánh dấu sự khởi đầu của kỹ thuật tài chính của Strategy, công ty đã chuyển từ một người nắm giữ Bitcoin thành một "thợ săn" sử dụng các công cụ thị trường vốn để có được Bitcoin.
Kịch bản trái phiếu chuyển đổi
Trái phiếu chuyển đổi (Convertible Notes) đã trở thành vũ khí huy động vốn cốt lõi nhất của Strategy trong giai đoạn đầu. Sự tinh tế của công cụ tài chính này nằm ở chỗ nó cung cấp cho nhà đầu tư một lựa chọn "tiến công thì được, rút lui thì an toàn".
Phân tích cơ chế: Công ty phát hành trái phiếu với lãi suất danh nghĩa rất thấp hoặc thậm chí bằng không. Đổi lại, người nắm giữ trái phiếu nhận được một tùy chọn mua: nếu giá cổ phiếu của công ty tăng vượt quá mức giá chuyển đổi đã thỏa thuận, họ có thể chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu của công ty, từ đó chia sẻ lợi nhuận từ sự tăng giá cổ phiếu; nếu giá cổ phiếu hoạt động không tốt, họ vẫn có thể là chủ nợ, thu hồi vốn gốc khi đến hạn.
Trường hợp điển hình: Trong những năm tiếp theo, Strategy đã nhiều lần thành công trong việc sử dụng công cụ này. Chẳng hạn, trái phiếu chuyển đổi đáo hạn vào năm 2027 được phát hành vào tháng 2 năm 2021, và trái phiếu chuyển đổi đáo hạn vào năm 2029 được phát hành vào tháng 11 năm 2024, trong đó trái phiếu thứ hai đã huy động thành công gần 3 tỷ đô la với lãi suất 0%.
Giao dịch chênh lệch biến động: Chiến lược này thật sự là một sự kết hợp hoàn hảo cho Strategy. Cổ phiếu MSTR có độ biến động ngụ ý rất cao do mối liên hệ chặt chẽ với Bitcoin. Trong các mô hình định giá tài chính, độ biến động cao có nghĩa là giá trị của quyền chọn mua ngầm ẩn rất lớn. Chính giá trị của quyền chọn này đã cho phép công ty thu hút các nhà đầu tư với chi phí tài chính cực thấp, tương đương với việc sử dụng sự biến động của thị trường để cung cấp vốn đòn bẩy giá rẻ cho kế hoạch mua Bitcoin của mình. Thú vị hơn, hình ảnh mạnh mẽ của Michael Saylor trên phương tiện truyền thông và những phát ngôn táo bạo của ông cũng vô hình chung đã thúc đẩy sự biến động này, tạo thành một vòng lặp tự củng cố.
Sử dụng chênh lệch giá: Tăng phát hành trên thị trường nội bộ (ATM)
Khi chiến lược được triển khai, thị trường dần dần coi cổ phiếu MSTR là một công cụ đòn bẩy cho Bitcoin. Điều này dẫn đến việc giá cổ phiếu của nó có mức chênh lệch đáng kể so với giá trị tài sản ròng (NAV) của Bitcoin mà nó nắm giữ trong thời gian dài. Nói cách khác, thị trường sẵn sàng trả giá cao hơn để nắm giữ Bitcoin một cách gián tiếp qua cổ phiếu MSTR so với việc mua trực tiếp Bitcoin, phần chênh lệch này xuất phát từ sự thuận lợi trong việc tiếp cận quy định của các nhà đầu tư tổ chức, tính thanh khoản của cổ phiếu và hiệu ứng đòn bẩy mà nó mang lại.
Chiến lược nhạy bén nắm bắt và "vũ khí hóa" mức chênh lệch này.
「Crypto Reactor」: Công ty đã khởi động một kế hoạch phát hành lớn „Thị Trường Tăng Trưởng“ (At-The-Market, ATM), liên tục bán cổ phiếu mới phát hành với giá cao hơn trên thị trường thứ cấp. Sau đó, họ dùng số tiền thu được để mua thêm Bitcoin với giá công bằng trên thị trường. Quy trình này mang lại giá trị cho cổ đông hiện tại trên chỉ số quan trọng „Số Bitcoin trên Cổ Phiếu“ (Bitcoin per Share, BPS). Công ty đã nỗ lực không ngừng để quảng bá chỉ số này trên thị trường, thành công trong việc xây dựng một vòng lặp lặp lại: huy động vốn với giá cao để mua Bitcoin, thu hút thêm nhà đầu tư, từ đó duy trì hoặc thậm chí đẩy giá cao hơn. Cơ chế tinh vi này đã được các nhà phân tích mô tả hình ảnh là „Crypto Reactor“.
Cải cách cấu trúc vốn: "Ngân hàng Bitcoin"
Vào năm 2025, sự đổi mới tài chính của Strategy đã đạt đến một tầm cao mới. Nó không còn thỏa mãn với một công cụ tài chính đơn lẻ, mà bắt đầu xây dựng một cấu trúc vốn đa dạng, nhằm trở thành một "ngân hàng Bitcoin".
Danh mục chứng khoán: Công ty đã lần lượt phát hành nhiều loại cổ phiếu ưu đãi với các tỷ suất sinh lợi và mức độ rủi ro khác nhau, chẳng hạn như STRK, STRF, STRD và STRC. Những chứng khoán này cung cấp cho các nhà đầu tư có sở thích rủi ro khác nhau một kênh tham gia vào chiến lược Bitcoin của họ, từ những nhà đầu tư cổ phần tìm kiếm lợi nhuận đòn bẩy đến những nhà đầu tư tín dụng theo đuổi lợi nhuận ổn định cao. Trong đó, đợt phát hành công khai lần đầu (IPO) của STRC vào tháng 7 năm 2025 đã trở thành dự án IPO lớn nhất tại Mỹ trong năm đó, huy động được 2,52 tỷ USD.
Phân khúc thị trường: Mục tiêu cuối cùng của Michael Saylor rất rõ ràng: Biến Strategy thành một ngân hàng Bitcoin hàng đầu, tạo ra một loạt công cụ thị trường vốn xung quanh "tài sản quý giá nhất thế giới" này. Ông đã công khai tuyên bố rằng đối thủ của mình không phải là các công ty tiền điện tử khác, mà là thị trường trái phiếu và cổ phiếu ưu tiên truyền thống có quy mô hàng triệu tỷ đô la.
Chuỗi các hoạt động tài chính phức tạp này cho thấy chiến lược Bitcoin của Strategy không chỉ đơn giản là "mua vào và giữ". Nó đã phát triển thành một hệ sinh thái tài chính được tích hợp cao, một cỗ máy tinh vi có khả năng hệ thống nắm bắt tâm lý thị trường (chênh lệch giá) và sự biến động của thị trường (nợ chi phí thấp), và chuyển đổi chúng thành động lực gia tăng liên tục tài sản cốt lõi (Bitcoin).
Bảng 1: Hình thành vốn cho việc thu mua Bitcoin của Strategy (2020-2025) Bảng dưới đây tóm tắt các hoạt động huy động vốn chính mà Strategy đã thực hiện để tài trợ cho việc thu mua Bitcoin, cho thấy quá trình tiến triển của chiến lược tài chính từ việc phụ thuộc vào tiền mặt nội bộ đến việc sử dụng thành thạo các công cụ thị trường vốn đa dạng.
Chương Ba: Thử Thách Lửa Nóng - Vượt Qua Mùa Đông Tiền Điện Tử Năm 2022
Mọi chiến lược táo bạo đều phải trải qua thử thách của nghịch cảnh. Đối với Strategy, thị trường gấu tiền điện tử năm 2022 chính là "ngọn lửa thử nghiệm" quyết định sự sống còn của nó.
Bão tố ập đến
Năm 2022, với sự sụp đổ của hệ sinh thái Terra/Luna và sự phá sản của nhiều nền tảng cho vay tiền ảo, toàn bộ thị trường tiền ảo rơi vào một cuộc thị trường gấu sâu sắc. Giá Bitcoin đã giảm mạnh từ mức cao kỷ lục năm 2021, tâm lý hoảng loạn lan rộng trong thị trường. Lúc này, mọi ánh mắt đều đổ dồn vào Strategy, công ty đã đặt cược cả tài sản và sinh mạng vào Bitcoin, liệu có thể sống sót qua cơn bão này?
Nỗi sợ hãi khi bổ sung ký quỹ
Lo ngại của thị trường tập trung vào khoản vay thế chấp Bitcoin trị giá 205 triệu USD mà Strategy nhận được từ Ngân hàng SilverGate vào tháng 3 năm 2022. Vào tháng 5 năm 2022, Giám đốc tài chính của công ty, Phong Le, đã tiết lộ trong cuộc họp báo cáo tài chính rằng nếu giá Bitcoin giảm xuống khoảng 21.000 USD, công ty sẽ phải đối mặt với yêu cầu bổ sung ký quỹ (Margin Call). Điều này có nghĩa là công ty phải cung cấp thêm tài sản thế chấp, nếu không, Bitcoin được sử dụng làm tài sản thế chấp sẽ phải đối mặt với rủi ro bị thanh lý cưỡng chế.
Tin tức này ngay lập tức đã kích thích tâm lý thị trường. Khi giá Bitcoin liên tục tiến gần đến giới hạn sinh tử này, những lời đồn đoán về việc Strategy sắp vỡ nợ đang lan truyền rộng rãi. Đây không chỉ là thử thách đối với tính ổn định tài chính của công ty, mà còn là phán xét đối với toàn bộ uy tín chiến lược Bitcoin của họ.
Phản hồi quyết đoán
Vào tháng 6 năm 2022, khi giá Bitcoin thực sự giảm xuống dưới 21.000 USD, thị trường đã nín thở. Tuy nhiên, sự sụp đổ mà mọi người dự đoán đã không xảy ra. Phản ứng của Michael Saylor nhanh chóng và quyết đoán, ông đã truyền tải thông điệp rõ ràng tới thị trường qua mạng xã hội và các tuyên bố công khai: công ty đã lường trước những biến động như vậy và đã xây dựng cấu trúc bảng cân đối kế toán tương ứng. Ông nhấn mạnh, công ty nắm giữ một lượng lớn Bitcoin "tự do" (unencumbered bitcoin) chưa bị thế chấp, đủ để sử dụng làm tài sản thế chấp bổ sung bất cứ lúc nào. Chẳng bao lâu sau, công ty chính thức xác nhận, không nhận được bất kỳ thông báo yêu cầu ký quỹ nào và có đủ vốn để chống đỡ trước những biến động thị trường tiếp theo.
Giải quyết cuộc khủng hoảng này đã tiết lộ logic sâu xa của chiến lược quản lý rủi ro Strategy. Mặc dù công ty đã sử dụng các công cụ đòn bẩy có rủi ro cao, nhưng luôn duy trì một kho dự trữ bitcoin chiến lược lớn, không phụ thuộc vào bất kỳ khoản vay đơn lẻ nào. Kho dự trữ này giống như một bức tường lửa, đảm bảo rằng trong các điều kiện thị trường cực đoan, công ty có đủ không gian đệm mà không cần phải bán tài sản khi thị trường ở đáy. Cách giao tiếp tự tin và minh bạch của Saylor trong thời gian khủng hoảng đã thành công trong việc ổn định tâm lý nhà đầu tư và nắm giữ chặt chẽ câu chuyện thị trường.
Mua vào trong thị trường gấu
Hơn nữa, Strategy không chỉ vượt qua khủng hoảng một cách an toàn, mà còn chứng minh cho thế giới thấy sự kiên định trong chiến lược của mình thông qua hành động. Trong suốt năm 2022, khi thị trường gấu diễn ra, công ty không ngừng lại mà tiếp tục thực hiện chiến lược "tích lũy ổn định", đã gia tăng nắm giữ hơn 8.109 Bitcoin trong suốt cả năm. Hành động này truyền đạt một tín hiệu mạnh mẽ nhất: niềm tin của công ty không phụ thuộc vào thị trường tăng giá, sự giảm giá chỉ là cơ hội để có được nhiều tài sản chất lượng với chi phí thấp hơn. Vào tháng 8 năm 2022, Saylor từ chức CEO và đảm nhận vai trò chủ tịch điều hành, để có thể toàn tâm toàn ý tập trung vào chiến lược Bitcoin.
Cuộc khủng hoảng bổ sung ký quỹ vào năm 2022 là một thời khắc quyết định trong huyền thoại Bitcoin của Strategy. Nó chứng minh rằng mô hình của công ty không chỉ có thể hoạt động trong một thị trường thuận lợi, mà còn là một bộ quy tắc chiến đấu quanh năm. Cuộc kiểm tra áp lực thành công này không chỉ củng cố vị trí của nó trong lòng những tín đồ, mà còn đặt nền tảng vững chắc cho các hoạt động huy động vốn quy mô lớn hơn sau này.
Chương 4: Chủ nghĩa Saylor - Truyền giảng, Danh tính và Kết cục
Để hiểu được thành công của Chiến lược, chúng ta không thể không nhắc đến nhân vật trung tâm - Michael Saylor. Vai trò của ông đã vượt xa một giám đốc điều hành công ty truyền thống, ông giống như một nhà truyền giáo, một nhà triết học, và là người quảng bá cốt lõi cho chiến lược Bitcoin của mình.
Doanh nghiệp Bitcoin "Đại tế"
Hình ảnh công chúng của Saylor là một phần không thể thiếu trong chiến lược của ông. Ông thường xuyên xuất hiện trong các cuộc phỏng vấn, bài phát biểu chủ đề, sử dụng ngôn từ đầy kích thích để vẽ nên bức tranh vĩ đại về Bitcoin. Những dự đoán táo bạo như "Bitcoin sẽ tăng lên 1 triệu USD", "thị trường gấu sẽ không quay trở lại" mặc dù có vẻ gần như kiêu ngạo trong lĩnh vực tài chính truyền thống, nhưng lại nắm bắt chính xác cảm xúc của cộng đồng tiền điện tử và tạo ra một nguồn chủ đề và sự biến động không ngừng cho cổ phiếu MSTR. Sự biến động này, như đã đề cập trước đó, lại trở thành nhiên liệu cho chiến lược huy động vốn chi phí thấp của ông.
Thị trường giáo dục, tạo ra sự đồng thuận
Saler hiểu rằng để chiến lược táo bạo như vậy được thị trường chấp nhận, họ cần phải giành chiến thắng trong cuộc chiến về câu chuyện. Để làm được điều này, công ty đã bắt đầu tổ chức hội nghị thường niên "Bitcoin cho Doanh Nghiệp" từ năm 2021. Những hội nghị này không chỉ là hoạt động tiếp thị mà còn là một sự kiện giáo dục ngành nghề được lên kế hoạch kỹ lưỡng. Công ty đã mời các chuyên gia từ các tổ chức như Deloitte để giải thích chi tiết về các vấn đề pháp lý, tài chính và hoạt động liên quan đến việc áp dụng chiến lược Bitcoin của doanh nghiệp, đồng thời cung cấp cho các công ty khác một bộ "cẩm nang hành động" hoàn chỉnh. Bằng cách này, Strategy định vị mình như một nhà lãnh đạo tư tưởng và người tiên phong trong ngành, cố gắng tạo ra một sự đồng thuận trong ngành rằng "việc doanh nghiệp áp dụng Bitcoin là một quyết định thông minh", từ đó xác thực tính đúng đắn của chiến lược của mình.
Sự tiến hóa của danh tính
Với việc nắm giữ Bitcoin ngày càng tăng, danh tính của công ty cũng đã trải qua một sự biến đổi sâu sắc.
Từ công ty BI đến đại lý Bitcoin: Ban đầu, thị trường và các nhà phân tích dần coi cổ phiếu MSTR như một công cụ đòn bẩy để đầu tư vào Bitcoin, trong khi trọng số của hoạt động kinh doanh phần mềm truyền thống của nó ngày càng giảm trong định giá.
Đổi tên thành "Strategy": Vào tháng 2 năm 2025, công ty chính thức đổi tên từ "MicroStrategy" thành "Strategy" và đã sử dụng một logo mới có biểu tượng "B" cho Bitcoin. Điều này đánh dấu sự chuyển biến hoàn toàn trong danh tính của công ty, Bitcoin không còn chỉ là một tài sản trong bảng cân đối kế toán của họ, mà đã trở thành "cốt lõi" của sự tồn tại của họ.
Tầm nhìn của "công ty phát triển Bitcoin": Gần đây, công ty càng khẳng định vị thế của mình như một "công ty phát triển Bitcoin". Mặc dù thông tin về đầu tư vào nghiên cứu phát triển phần mềm và chi tiết sản phẩm vẫn còn mơ hồ, nhưng điều này dự báo tham vọng tương lai của công ty: chuyển mình từ một người nắm giữ tài sản thụ động thành một nhà xây dựng tích cực trong hệ sinh thái Bitcoin, qua đó gắn chặt số phận của công ty với tương lai của Bitcoin.
Làm đường cho người khác
Sự thành công của Strategy không nghi ngờ gì đã cung cấp một bản thiết kế để các công ty niêm yết khác có thể bắt chước. Dưới sự dẫn dắt của nó, các gã khổng lồ công nghệ như Tesla và Block (trước đây là Square) cũng lần lượt thêm Bitcoin vào bảng cân đối kế toán của họ. Gần đây, Tập đoàn Truyền thông và Công nghệ Trump cũng đã công bố kế hoạch mua vào Bitcoin với quy mô lớn, hy vọng sao chép huyền thoại giá cổ phiếu MSTR. Sự xuất hiện của những người theo sau này càng củng cố vị thế của Strategy như một người tiên phong trong ngành.
Về cơ bản, "giảng đạo" của Saylor gắn liền với hoạt động tài chính của công ty, hỗ trợ lẫn nhau. Việc công khai quảng bá và giáo dục ngành nghề liên tục đã tạo dựng được một nền tảng nhà đầu tư trung thành, điều này hỗ trợ cho việc định giá cổ phiếu MSTR lâu dài; trong khi sự tồn tại của mức giá cao hơn lại là chìa khóa cho động cơ tích lũy tài chính của họ hoạt động. Mỗi lần công ty tái định hình thương hiệu đều là một bản nâng cấp câu chuyện được thiết kế cẩn thận, nhằm đảm bảo thị trường có thể định giá họ theo khuôn khổ mà họ đã đặt ra. Trong chiến lược vĩ đại này, chính câu chuyện lại là một loại năng lực sản xuất.
Chương năm: Tác phẩm đòn bẩy hay ngôi nhà giấy?
Sau năm năm bùng nổ, chiến lược Bitcoin của Strategy đã đạt được những khoản lợi nhuận tài chính ấn tượng. Tuy nhiên, đánh giá của thị trường về nó lại có sự phân cực. Đây rốt cuộc là một kiệt tác tài chính tạo ra giá trị bằng cách sử dụng đòn bẩy, hay chỉ là một ngôi nhà giấy xây dựng trên rủi ro?
Lý do tăng giá: Một công cụ đầu tư xuất sắc
Các nhà ủng hộ cho rằng, cổ phiếu MSTR cung cấp cho nhà đầu tư một công cụ đầu tư độc nhất vô nhị, vượt trội hơn so với việc nắm giữ Bitcoin trực tiếp.
Lợi nhuận vượt trội có đòn bẩy: Dữ liệu là bằng chứng tốt nhất. Trong năm năm qua, giá cổ phiếu MSTR đã tăng khoảng 7700% (khoảng 78 lần), trong khi đó sự gia tăng của Bitcoin trong cùng thời gian là khoảng 878%. Lợi nhuận vượt trội đáng kinh ngạc này xuất phát từ cấu trúc bảng cân đối kế toán có đòn bẩy cao, khiến giá cổ phiếu của nó phản ứng với giá Bitcoin với "độ nhạy cao". Trong thị trường tăng giá, mức tăng của nó vượt xa chính Bitcoin.
Kênh tiếp cận vô song: Đối với nhiều nhà đầu tư tổ chức bị hạn chế bởi các yêu cầu tuân thủ mà không thể trực tiếp mua tiền điện tử, MSTR cung cấp một giải pháp hoàn hảo. Đây là một cổ phiếu được niêm yết trên Nasdaq, được quản lý và có tính thanh khoản cao, mở ra cánh cửa cho các tổ chức đầu tư gián tiếp, hiệu quả và có đòn bẩy vào Bitcoin.
Sự ủng hộ của các nhà phân tích: Nhiều ngân hàng đầu tư phố Wall đã đưa ra đánh giá "Mua mạnh" cho MSTR. Các nhà phân tích từ Cantor Fitzgerald và BTIG cho rằng lượng dự trữ Bitcoin khổng lồ mà công ty tích lũy được là tài sản độc nhất vô nhị mà không có thực thể nào khác có thể so sánh, và đã đưa ra mức giá mục tiêu rất cao.
Lý do giảm: Rủi ro tập trung và cấu trúc "Ponzi"
Giọng điệu của những người chỉ trích cũng rất sắc bén, họ chỉ ra những rủi ro lớn tiềm ẩn phía sau mô hình này.
Biến động và liên kết cực đoan: Số phận của công ty đã hoàn toàn gắn liền với giá Bitcoin. Sự tiếp xúc rủi ro đơn lẻ này khiến giá cổ phiếu của nó biến động cực kỳ lớn. Một khi Bitcoin bước vào thị trường gấu dài hạn, hậu quả có thể sẽ là thảm khốc.
Cáo buộc về "yếu tố Ponzi": Những chỉ trích sâu sắc nhất nhằm vào cốt lõi của mô hình kinh doanh. Có phân tích cho rằng, "lợi nhuận từ Bitcoin" (BTC Yield) mà công ty quảng bá mạnh mẽ, tức là sự gia tăng lượng Bitcoin nắm giữ trên mỗi cổ phiếu, không đến từ hoạt động kinh doanh thực sự, mà là một hình thức chuyển giao tài sản từ nhà đầu tư mới sang nhà đầu tư cũ. Logic ở đây là: nhà đầu tư mới mua cổ phiếu do công ty phát hành thêm với mức giá cao, công ty sử dụng số tiền này (bao gồm cả phần chênh lệch giá) để mua Bitcoin với giá thị trường, từ đó tăng tổng số lượng nắm giữ của công ty, khiến cho số Bitcoin đại diện cho mỗi cổ phiếu mà cổ đông cũ nắm giữ tăng lên. Trong mô hình này, phần chênh lệch mà nhà đầu tư mới trả chính là "lợi nhuận" mà cổ đông cũ nhận được. Do đó, các nhà phê bình cho rằng, "chính nhà đầu tư mới là lợi nhuận".
Sự đình trệ của các hoạt động kinh doanh cốt lõi: Báo cáo tài chính cho thấy doanh thu từ các hoạt động kinh doanh phần mềm truyền thống của họ đã ở trong trạng thái đình trệ hoặc thậm chí giảm sút trong nhiều năm. Điều này có nghĩa là, một khi chiến lược Bitcoin thất bại, công ty sẽ thiếu một hoạt động kinh doanh cốt lõi mạnh mẽ, có khả năng tạo ra dòng tiền ổn định để làm hậu thuẫn.
Quản lý rủi ro: Chiến lược và quyết định của công ty tập trung cao độ vào một người duy nhất là Michael Saylor, điều này gây ra lo ngại về rủi ro của các nhân vật chính. Hơn nữa, công ty không cung cấp dữ liệu dự trữ trên chuỗi có thể được công chúng xác minh, độ minh bạch đang bị nghi ngờ.
Xét về bản chất, lý do tăng giá và giảm giá thực sự là hai mặt của cùng một đồng xu. Những cơ chế tạo ra lợi nhuận đáng kinh ngạc - đòn bẩy, chênh lệch giá cổ phiếu, đặt cược cực đoan vào một tài sản duy nhất - cũng chính là nguồn gốc rủi ro. Do đó, đầu tư vào MSTR không chỉ là cược vào xu hướng giá Bitcoin dài hạn, mà còn là cược vào việc thị trường sẽ tiếp tục trao cho MSTR loại chênh lệch giá độc đáo này. Đây là một cuộc đánh cược kép.
Bảng 2: Phân tích hiệu suất so sánh (tháng 8 năm 2020 - tháng 8 năm 2025) Bảng dưới đây trực quan thể hiện đặc điểm rủi ro cao, lợi nhuận cao của Strategy (MSTR) bằng cách so sánh hiệu suất năm năm của nó với tài sản cơ sở của nó (bitcoin), chỉ số công nghệ chủ đạo (Nasdaq 100) và tài sản tránh rủi ro truyền thống (vàng).
Lưu ý: Một số giá trị cuối cùng là ước tính dựa trên xu hướng dữ liệu hiện có, nhằm minh họa hiệu suất tương đối. Tỷ lệ hoàn vốn tổng thể của MSTR được tổng hợp từ dữ liệu do người dùng cung cấp và các nguồn khác.
Kết luận: Huyền thoại năm năm và con đường tương lai
Nhìn lại hành trình của Chiến lược trong năm năm qua, thành công của nó có thể được tóm gọn trong bốn quyết định then chốt liên kết chặt chẽ với nhau:
Sự chuyển đổi tư tưởng: Trong bối cảnh biến động vĩ mô, đã thực hiện một sự chuyển đổi triết lý quyết đoán từ việc ôm ấp tiền mặt sang coi nó như một khoản nợ, và thiết lập Bitcoin như một điểm neo giá trị mới.
Xây dựng động cơ vốn: Thiết kế và thực hiện một bộ động cơ tích lũy vốn đa dạng một cách sáng tạo, chuyển đổi hệ thống sự biến động của thị trường và tâm lý nhà đầu tư thành nhiên liệu để mua Bitcoin.
Giữ vững trong thị trường gấu: Trong cái lạnh của ngành công nghiệp năm 2022, nhờ vào cấu trúc tài chính tinh vi và niềm tin vững chắc, đã thành công trong việc chống lại cuộc khủng hoảng yêu cầu ký quỹ bổ sung, và gia tăng nắm giữ bất chấp xu hướng, chứng minh sự bền bỉ của chiến lược.
Kiểm soát câu chuyện: Thông qua sức hút cá nhân của Michael Saylor và giao tiếp chiến lược của công ty, đã thành công trong việc định hình nhận thức thị trường, liên kết sâu sắc danh tính công ty với chiến lược Bitcoin của nó, đồng thời cung cấp sự hỗ trợ dư luận cho hoạt động tài chính.
Bản kế hoạch có thể sao chép hay hiện tượng độc đáo?
Mặc dù các công ty khác đã bắt đầu bắt chước Strategy bằng cách đưa Bitcoin vào bảng cân đối kế toán của họ, nhưng kịch bản hoàn chỉnh của "Saylorism" - sự kết hợp giữa kỹ thuật tài chính, sự tôn sùng cá nhân đối với nhà lãnh đạo và sự biến đổi toàn diện về danh tính công ty - rất có thể là một hiện tượng độc đáo được tạo ra bởi một cá nhân cụ thể trong một thời kỳ lịch sử nhất định, khó có thể sao chép hoàn toàn.
Con đường phía trước còn dài
Năm năm đầu tiên đã viết nên những chương sử hào hùng, nhưng con đường phía trước vẫn đầy thách thức. Vấn đề cốt lõi là: Liệu mức giá cao của MSTR có thể duy trì khi các sản phẩm tuân thủ như ETF Bitcoin giao ngay trở nên phổ biến? Công ty sẽ phải đối mặt với những rủi ro quản lý nào? Liệu việc chuyển mình thành "công ty phát triển Bitcoin" có thành công và tạo ra giá trị vận hành thực sự từ hệ sinh thái?
Cảnh đầu tiên của Chiến lược đã thành công ra mắt, nhưng vở kịch vẫn chưa kết thúc. Thế giới sẽ theo dõi xem màn thứ hai sẽ tiếp tục truyền thuyết như thế nào, hoặc đi đến hồi kết.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Tất cả trong năm năm Bitcoin, nhìn lại con đường phi thường của Chiến lược
Tác giả: Luke, Mars Finance
Ngày 11 tháng 8 năm 2025, một ngày hè có vẻ bình thường, nhưng lại là một kỷ niệm năm năm đáng ghi nhớ của thị trường vốn. Cách đây năm năm, vào ngày hôm nay, một công ty phần mềm thông minh doanh nghiệp (BI) có tên là MicroStrategy, trong một lĩnh vực công nghệ ít gây rối loạn, ổn định nhưng cũng tăng trưởng chậm chạp. Tuy nhiên, một thông báo mà họ phát hành đã viết nên một chương mới mang tính cách mạng cho công ty và toàn ngành: mua 21.454 đồng bitcoin (BTC) với tổng giá 250 triệu đô la.
Hành động này đã gây ra một cơn sóng lớn trên thị trường vốn vào thời điểm đó. Một công ty niêm yết trên Nasdaq lần đầu tiên công khai tuyên bố sẽ sử dụng Bitcoin làm "tài sản dự trữ chính", điều này vào thời điểm đó là chưa từng có. Khi đó, giá trị vốn hóa thị trường của MicroStrategy chỉ khoảng 1,4 tỷ USD; đến hôm nay, năm năm sau, giá trị vốn hóa của nó đã tăng vọt lên hơn 112 tỷ USD, đạt mức tăng trưởng ấn tượng hơn 78 lần và chính thức đổi tên thành "Strategy". Bước nhảy vọt này không chỉ đơn thuần là sự may mắn khi giá Bitcoin tăng lên mà còn xuất phát từ một chiến lược có suy nghĩ kỹ lưỡng, táo bạo và được thiết kế tỉ mỉ trong nhiều năm.
Bài tổng kết 5 năm này sẽ đưa bạn trở lại điểm khởi đầu, phân tích sâu các quyết định then chốt định nghĩa cuộc cách mạng này, thuật giả kim tài chính và quản lý rủi ro, tiết lộ toàn bộ quá trình chuyển mình từ một công ty phần mềm truyền thống thành một ông lớn Bitcoin.
Chương 1: Sáng thế - Đối phó với "Lạm phát tiền tệ lớn"
Kích thích kinh tế vĩ mô
Hãy quay trở lại bối cảnh kinh tế vĩ mô năm 2020. Vào thời điểm đó, toàn cầu đang chìm trong bóng tối của đại dịch Covid-19, các ngân hàng trung ương các nước đã thực hiện các chính sách nới lỏng định lượng quy mô lớn để đối phó với suy thoái kinh tế. Tỷ lệ hoàn vốn tiền mặt liên tục giảm, xu hướng đồng đô la yếu dần trở nên rõ ràng. Đối với những doanh nghiệp nắm giữ một lượng lớn tiền mặt, đây là một sự xói mòn thầm lặng. Chính trong bối cảnh này, người sáng lập và CEO khi đó của MicroStrategy, Michael Saylor, bắt đầu tìm kiếm một nơi trú ẩn ngoài các tài sản truyền thống.
Công ty đã nêu rõ trong thông cáo báo chí chính thức ngày 11 tháng 8 năm 2020 rằng quyết định đầu tư vào Bitcoin một phần là "do sự tác động của các yếu tố vĩ mô trong nền kinh tế và thương mại hiện tại mà chúng tôi cho rằng đang mang lại rủi ro dài hạn cho kế hoạch tài chính doanh nghiệp của chúng tôi". Điều này rõ ràng cho thấy, hành động này không phải là một cuộc đầu tư mạo hiểm nhất thời, mà là một chiến lược tài chính phòng thủ được cân nhắc nhằm đối phó với sự không chắc chắn vĩ mô.
"Lý thuyết về khối băng tan chảy"
Michael Saylor đã trình bày một cách sống động luận điểm cốt lõi của mình bằng những phép ẩn dụ đầy sức ảnh hưởng. Ông mô tả hàng trăm triệu đô la tiền mặt mà công ty nắm giữ như một "khối băng đang tan chảy", trong bối cảnh lạm phát, sức mua của nó đang liên tục giảm. Theo ông, việc chuyển đổi số tiền mặt này thành một tài sản có khả năng chống lạm phát và bảo toàn giá trị là trách nhiệm ủy thác mà ban quản lý phải thực hiện đối với cổ đông.
Bitcoin đã trở thành sự lựa chọn cuối cùng của anh ấy. Saylor tin rằng, so với việc nắm giữ tiền mặt, Bitcoin như một "phương tiện lưu trữ giá trị đáng tin cậy và tài sản đầu tư hấp dẫn, có tiềm năng tăng giá dài hạn lớn hơn". Kết luận này đặt hành động quyết liệt của công ty trong một khuôn khổ quản lý tài chính thận trọng. Nó không còn chỉ là việc theo đuổi lợi nhuận cao, mà là chủ động bảo vệ giá trị của cổ đông khỏi sự xói mòn của việc đồng tiền pháp định mất giá. Cách kể chuyện này rất quan trọng để thu hút sự hiểu biết và ủng hộ từ các nhà đầu tư ban đầu.
Xem Bitcoin như "vàng kỹ thuật số"
Lý thuyết của Saylor không dừng lại ở đó. Ông đã xây dựng một hệ thống giá trị hoàn chỉnh và thuyết phục cho Bitcoin, và định nghĩa nó là "vàng kỹ thuật số". Trong thông báo ban đầu, ông đã liệt kê chi tiết nhiều thuộc tính xuất sắc của Bitcoin, bao gồm "sự chấp nhận toàn cầu, nhận thức thương hiệu, sự năng động của hệ sinh thái, vị thế mạng, tính linh hoạt của kiến trúc, hiệu quả công nghệ và tinh thần cộng đồng". Ông khẳng định: "Bitcoin là vàng kỹ thuật số - mạnh mẽ hơn, mạnh mẽ hơn, nhanh hơn và thông minh hơn bất kỳ đồng tiền nào trước đây."
Nhận thức sâu sắc, gần như tôn thờ này, đã tạo ra một nền tảng tư tưởng vững chắc cho toàn bộ chiến lược Bitcoin. Nó giải thích tại sao trong những biến động thị trường dữ dội sau này, công ty vẫn có thể giữ được sự bình tĩnh đáng kinh ngạc. Bởi vì khi nền tảng của quyết định là sự nhận thức về một triết lý và tư tưởng - tức là sự phủ nhận đồng thuận kinh tế vĩ mô hiện tại và sự chấp nhận một mô hình quản lý tài chính doanh nghiệp hoàn toàn mới - thì những biến động giá ngắn hạn của thị trường không còn là mối đe dọa, mà lại trở thành cơ hội để tăng cường vị thế. Sự kiên định về tư tưởng này là động lực cốt lõi giúp họ có thể vượt qua cả thị trường bò và gấu, liên tục thực hiện chiến lược.
Chương hai: Động cơ tích lũy - Giả kim thuật tài chính của thị trường vốn
Hầm tiền Bitcoin của Strategy không phải được xây dựng trong một ngày. Sự tiến hóa của nguồn vốn của nó rõ ràng phác họa một con đường từ việc sử dụng tiền mặt tự có đến việc thành thạo điều khiển thị trường vốn. Chương này sẽ phân tích chi tiết "thuật giả kim tài chính" đứng sau nó.
Từ tiền mặt tự có đến thị trường vốn
Vào năm 2020, sự tích lũy Bitcoin ban đầu của công ty chủ yếu dựa vào tiền mặt trên bảng cân đối kế toán. Tuy nhiên, khi tham vọng gia tăng, nguồn vốn nội bộ nhanh chóng trở nên hạn hẹp. Một bước ngoặt quyết định đã xảy ra vào cuối năm 2020, công ty đã công bố việc huy động vốn thông qua việc phát hành trái phiếu chuyển đổi trị giá 650 triệu đô la và sử dụng số tiền này để mua thêm Bitcoin. Tính đến ngày 21 tháng 12 năm 2020, công ty đã nắm giữ tổng cộng 70,470 Bitcoin, với tổng chi phí khoảng 1.125 triệu đô la. Điều này đánh dấu sự khởi đầu của kỹ thuật tài chính của Strategy, công ty đã chuyển từ một người nắm giữ Bitcoin thành một "thợ săn" sử dụng các công cụ thị trường vốn để có được Bitcoin.
Kịch bản trái phiếu chuyển đổi
Trái phiếu chuyển đổi (Convertible Notes) đã trở thành vũ khí huy động vốn cốt lõi nhất của Strategy trong giai đoạn đầu. Sự tinh tế của công cụ tài chính này nằm ở chỗ nó cung cấp cho nhà đầu tư một lựa chọn "tiến công thì được, rút lui thì an toàn".
Phân tích cơ chế: Công ty phát hành trái phiếu với lãi suất danh nghĩa rất thấp hoặc thậm chí bằng không. Đổi lại, người nắm giữ trái phiếu nhận được một tùy chọn mua: nếu giá cổ phiếu của công ty tăng vượt quá mức giá chuyển đổi đã thỏa thuận, họ có thể chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu của công ty, từ đó chia sẻ lợi nhuận từ sự tăng giá cổ phiếu; nếu giá cổ phiếu hoạt động không tốt, họ vẫn có thể là chủ nợ, thu hồi vốn gốc khi đến hạn.
Trường hợp điển hình: Trong những năm tiếp theo, Strategy đã nhiều lần thành công trong việc sử dụng công cụ này. Chẳng hạn, trái phiếu chuyển đổi đáo hạn vào năm 2027 được phát hành vào tháng 2 năm 2021, và trái phiếu chuyển đổi đáo hạn vào năm 2029 được phát hành vào tháng 11 năm 2024, trong đó trái phiếu thứ hai đã huy động thành công gần 3 tỷ đô la với lãi suất 0%.
Giao dịch chênh lệch biến động: Chiến lược này thật sự là một sự kết hợp hoàn hảo cho Strategy. Cổ phiếu MSTR có độ biến động ngụ ý rất cao do mối liên hệ chặt chẽ với Bitcoin. Trong các mô hình định giá tài chính, độ biến động cao có nghĩa là giá trị của quyền chọn mua ngầm ẩn rất lớn. Chính giá trị của quyền chọn này đã cho phép công ty thu hút các nhà đầu tư với chi phí tài chính cực thấp, tương đương với việc sử dụng sự biến động của thị trường để cung cấp vốn đòn bẩy giá rẻ cho kế hoạch mua Bitcoin của mình. Thú vị hơn, hình ảnh mạnh mẽ của Michael Saylor trên phương tiện truyền thông và những phát ngôn táo bạo của ông cũng vô hình chung đã thúc đẩy sự biến động này, tạo thành một vòng lặp tự củng cố.
Sử dụng chênh lệch giá: Tăng phát hành trên thị trường nội bộ (ATM)
Khi chiến lược được triển khai, thị trường dần dần coi cổ phiếu MSTR là một công cụ đòn bẩy cho Bitcoin. Điều này dẫn đến việc giá cổ phiếu của nó có mức chênh lệch đáng kể so với giá trị tài sản ròng (NAV) của Bitcoin mà nó nắm giữ trong thời gian dài. Nói cách khác, thị trường sẵn sàng trả giá cao hơn để nắm giữ Bitcoin một cách gián tiếp qua cổ phiếu MSTR so với việc mua trực tiếp Bitcoin, phần chênh lệch này xuất phát từ sự thuận lợi trong việc tiếp cận quy định của các nhà đầu tư tổ chức, tính thanh khoản của cổ phiếu và hiệu ứng đòn bẩy mà nó mang lại.
Chiến lược nhạy bén nắm bắt và "vũ khí hóa" mức chênh lệch này.
「Crypto Reactor」: Công ty đã khởi động một kế hoạch phát hành lớn „Thị Trường Tăng Trưởng“ (At-The-Market, ATM), liên tục bán cổ phiếu mới phát hành với giá cao hơn trên thị trường thứ cấp. Sau đó, họ dùng số tiền thu được để mua thêm Bitcoin với giá công bằng trên thị trường. Quy trình này mang lại giá trị cho cổ đông hiện tại trên chỉ số quan trọng „Số Bitcoin trên Cổ Phiếu“ (Bitcoin per Share, BPS). Công ty đã nỗ lực không ngừng để quảng bá chỉ số này trên thị trường, thành công trong việc xây dựng một vòng lặp lặp lại: huy động vốn với giá cao để mua Bitcoin, thu hút thêm nhà đầu tư, từ đó duy trì hoặc thậm chí đẩy giá cao hơn. Cơ chế tinh vi này đã được các nhà phân tích mô tả hình ảnh là „Crypto Reactor“.
Cải cách cấu trúc vốn: "Ngân hàng Bitcoin"
Vào năm 2025, sự đổi mới tài chính của Strategy đã đạt đến một tầm cao mới. Nó không còn thỏa mãn với một công cụ tài chính đơn lẻ, mà bắt đầu xây dựng một cấu trúc vốn đa dạng, nhằm trở thành một "ngân hàng Bitcoin".
Danh mục chứng khoán: Công ty đã lần lượt phát hành nhiều loại cổ phiếu ưu đãi với các tỷ suất sinh lợi và mức độ rủi ro khác nhau, chẳng hạn như STRK, STRF, STRD và STRC. Những chứng khoán này cung cấp cho các nhà đầu tư có sở thích rủi ro khác nhau một kênh tham gia vào chiến lược Bitcoin của họ, từ những nhà đầu tư cổ phần tìm kiếm lợi nhuận đòn bẩy đến những nhà đầu tư tín dụng theo đuổi lợi nhuận ổn định cao. Trong đó, đợt phát hành công khai lần đầu (IPO) của STRC vào tháng 7 năm 2025 đã trở thành dự án IPO lớn nhất tại Mỹ trong năm đó, huy động được 2,52 tỷ USD.
Phân khúc thị trường: Mục tiêu cuối cùng của Michael Saylor rất rõ ràng: Biến Strategy thành một ngân hàng Bitcoin hàng đầu, tạo ra một loạt công cụ thị trường vốn xung quanh "tài sản quý giá nhất thế giới" này. Ông đã công khai tuyên bố rằng đối thủ của mình không phải là các công ty tiền điện tử khác, mà là thị trường trái phiếu và cổ phiếu ưu tiên truyền thống có quy mô hàng triệu tỷ đô la.
Chuỗi các hoạt động tài chính phức tạp này cho thấy chiến lược Bitcoin của Strategy không chỉ đơn giản là "mua vào và giữ". Nó đã phát triển thành một hệ sinh thái tài chính được tích hợp cao, một cỗ máy tinh vi có khả năng hệ thống nắm bắt tâm lý thị trường (chênh lệch giá) và sự biến động của thị trường (nợ chi phí thấp), và chuyển đổi chúng thành động lực gia tăng liên tục tài sản cốt lõi (Bitcoin).
Bảng 1: Hình thành vốn cho việc thu mua Bitcoin của Strategy (2020-2025) Bảng dưới đây tóm tắt các hoạt động huy động vốn chính mà Strategy đã thực hiện để tài trợ cho việc thu mua Bitcoin, cho thấy quá trình tiến triển của chiến lược tài chính từ việc phụ thuộc vào tiền mặt nội bộ đến việc sử dụng thành thạo các công cụ thị trường vốn đa dạng.
Chương Ba: Thử Thách Lửa Nóng - Vượt Qua Mùa Đông Tiền Điện Tử Năm 2022
Mọi chiến lược táo bạo đều phải trải qua thử thách của nghịch cảnh. Đối với Strategy, thị trường gấu tiền điện tử năm 2022 chính là "ngọn lửa thử nghiệm" quyết định sự sống còn của nó.
Bão tố ập đến
Năm 2022, với sự sụp đổ của hệ sinh thái Terra/Luna và sự phá sản của nhiều nền tảng cho vay tiền ảo, toàn bộ thị trường tiền ảo rơi vào một cuộc thị trường gấu sâu sắc. Giá Bitcoin đã giảm mạnh từ mức cao kỷ lục năm 2021, tâm lý hoảng loạn lan rộng trong thị trường. Lúc này, mọi ánh mắt đều đổ dồn vào Strategy, công ty đã đặt cược cả tài sản và sinh mạng vào Bitcoin, liệu có thể sống sót qua cơn bão này?
Nỗi sợ hãi khi bổ sung ký quỹ
Lo ngại của thị trường tập trung vào khoản vay thế chấp Bitcoin trị giá 205 triệu USD mà Strategy nhận được từ Ngân hàng SilverGate vào tháng 3 năm 2022. Vào tháng 5 năm 2022, Giám đốc tài chính của công ty, Phong Le, đã tiết lộ trong cuộc họp báo cáo tài chính rằng nếu giá Bitcoin giảm xuống khoảng 21.000 USD, công ty sẽ phải đối mặt với yêu cầu bổ sung ký quỹ (Margin Call). Điều này có nghĩa là công ty phải cung cấp thêm tài sản thế chấp, nếu không, Bitcoin được sử dụng làm tài sản thế chấp sẽ phải đối mặt với rủi ro bị thanh lý cưỡng chế.
Tin tức này ngay lập tức đã kích thích tâm lý thị trường. Khi giá Bitcoin liên tục tiến gần đến giới hạn sinh tử này, những lời đồn đoán về việc Strategy sắp vỡ nợ đang lan truyền rộng rãi. Đây không chỉ là thử thách đối với tính ổn định tài chính của công ty, mà còn là phán xét đối với toàn bộ uy tín chiến lược Bitcoin của họ.
Phản hồi quyết đoán
Vào tháng 6 năm 2022, khi giá Bitcoin thực sự giảm xuống dưới 21.000 USD, thị trường đã nín thở. Tuy nhiên, sự sụp đổ mà mọi người dự đoán đã không xảy ra. Phản ứng của Michael Saylor nhanh chóng và quyết đoán, ông đã truyền tải thông điệp rõ ràng tới thị trường qua mạng xã hội và các tuyên bố công khai: công ty đã lường trước những biến động như vậy và đã xây dựng cấu trúc bảng cân đối kế toán tương ứng. Ông nhấn mạnh, công ty nắm giữ một lượng lớn Bitcoin "tự do" (unencumbered bitcoin) chưa bị thế chấp, đủ để sử dụng làm tài sản thế chấp bổ sung bất cứ lúc nào. Chẳng bao lâu sau, công ty chính thức xác nhận, không nhận được bất kỳ thông báo yêu cầu ký quỹ nào và có đủ vốn để chống đỡ trước những biến động thị trường tiếp theo.
Giải quyết cuộc khủng hoảng này đã tiết lộ logic sâu xa của chiến lược quản lý rủi ro Strategy. Mặc dù công ty đã sử dụng các công cụ đòn bẩy có rủi ro cao, nhưng luôn duy trì một kho dự trữ bitcoin chiến lược lớn, không phụ thuộc vào bất kỳ khoản vay đơn lẻ nào. Kho dự trữ này giống như một bức tường lửa, đảm bảo rằng trong các điều kiện thị trường cực đoan, công ty có đủ không gian đệm mà không cần phải bán tài sản khi thị trường ở đáy. Cách giao tiếp tự tin và minh bạch của Saylor trong thời gian khủng hoảng đã thành công trong việc ổn định tâm lý nhà đầu tư và nắm giữ chặt chẽ câu chuyện thị trường.
Mua vào trong thị trường gấu
Hơn nữa, Strategy không chỉ vượt qua khủng hoảng một cách an toàn, mà còn chứng minh cho thế giới thấy sự kiên định trong chiến lược của mình thông qua hành động. Trong suốt năm 2022, khi thị trường gấu diễn ra, công ty không ngừng lại mà tiếp tục thực hiện chiến lược "tích lũy ổn định", đã gia tăng nắm giữ hơn 8.109 Bitcoin trong suốt cả năm. Hành động này truyền đạt một tín hiệu mạnh mẽ nhất: niềm tin của công ty không phụ thuộc vào thị trường tăng giá, sự giảm giá chỉ là cơ hội để có được nhiều tài sản chất lượng với chi phí thấp hơn. Vào tháng 8 năm 2022, Saylor từ chức CEO và đảm nhận vai trò chủ tịch điều hành, để có thể toàn tâm toàn ý tập trung vào chiến lược Bitcoin.
Cuộc khủng hoảng bổ sung ký quỹ vào năm 2022 là một thời khắc quyết định trong huyền thoại Bitcoin của Strategy. Nó chứng minh rằng mô hình của công ty không chỉ có thể hoạt động trong một thị trường thuận lợi, mà còn là một bộ quy tắc chiến đấu quanh năm. Cuộc kiểm tra áp lực thành công này không chỉ củng cố vị trí của nó trong lòng những tín đồ, mà còn đặt nền tảng vững chắc cho các hoạt động huy động vốn quy mô lớn hơn sau này.
Chương 4: Chủ nghĩa Saylor - Truyền giảng, Danh tính và Kết cục
Để hiểu được thành công của Chiến lược, chúng ta không thể không nhắc đến nhân vật trung tâm - Michael Saylor. Vai trò của ông đã vượt xa một giám đốc điều hành công ty truyền thống, ông giống như một nhà truyền giáo, một nhà triết học, và là người quảng bá cốt lõi cho chiến lược Bitcoin của mình.
Doanh nghiệp Bitcoin "Đại tế"
Hình ảnh công chúng của Saylor là một phần không thể thiếu trong chiến lược của ông. Ông thường xuyên xuất hiện trong các cuộc phỏng vấn, bài phát biểu chủ đề, sử dụng ngôn từ đầy kích thích để vẽ nên bức tranh vĩ đại về Bitcoin. Những dự đoán táo bạo như "Bitcoin sẽ tăng lên 1 triệu USD", "thị trường gấu sẽ không quay trở lại" mặc dù có vẻ gần như kiêu ngạo trong lĩnh vực tài chính truyền thống, nhưng lại nắm bắt chính xác cảm xúc của cộng đồng tiền điện tử và tạo ra một nguồn chủ đề và sự biến động không ngừng cho cổ phiếu MSTR. Sự biến động này, như đã đề cập trước đó, lại trở thành nhiên liệu cho chiến lược huy động vốn chi phí thấp của ông.
Thị trường giáo dục, tạo ra sự đồng thuận
Saler hiểu rằng để chiến lược táo bạo như vậy được thị trường chấp nhận, họ cần phải giành chiến thắng trong cuộc chiến về câu chuyện. Để làm được điều này, công ty đã bắt đầu tổ chức hội nghị thường niên "Bitcoin cho Doanh Nghiệp" từ năm 2021. Những hội nghị này không chỉ là hoạt động tiếp thị mà còn là một sự kiện giáo dục ngành nghề được lên kế hoạch kỹ lưỡng. Công ty đã mời các chuyên gia từ các tổ chức như Deloitte để giải thích chi tiết về các vấn đề pháp lý, tài chính và hoạt động liên quan đến việc áp dụng chiến lược Bitcoin của doanh nghiệp, đồng thời cung cấp cho các công ty khác một bộ "cẩm nang hành động" hoàn chỉnh. Bằng cách này, Strategy định vị mình như một nhà lãnh đạo tư tưởng và người tiên phong trong ngành, cố gắng tạo ra một sự đồng thuận trong ngành rằng "việc doanh nghiệp áp dụng Bitcoin là một quyết định thông minh", từ đó xác thực tính đúng đắn của chiến lược của mình.
Sự tiến hóa của danh tính
Với việc nắm giữ Bitcoin ngày càng tăng, danh tính của công ty cũng đã trải qua một sự biến đổi sâu sắc.
Từ công ty BI đến đại lý Bitcoin: Ban đầu, thị trường và các nhà phân tích dần coi cổ phiếu MSTR như một công cụ đòn bẩy để đầu tư vào Bitcoin, trong khi trọng số của hoạt động kinh doanh phần mềm truyền thống của nó ngày càng giảm trong định giá.
Đổi tên thành "Strategy": Vào tháng 2 năm 2025, công ty chính thức đổi tên từ "MicroStrategy" thành "Strategy" và đã sử dụng một logo mới có biểu tượng "B" cho Bitcoin. Điều này đánh dấu sự chuyển biến hoàn toàn trong danh tính của công ty, Bitcoin không còn chỉ là một tài sản trong bảng cân đối kế toán của họ, mà đã trở thành "cốt lõi" của sự tồn tại của họ.
Tầm nhìn của "công ty phát triển Bitcoin": Gần đây, công ty càng khẳng định vị thế của mình như một "công ty phát triển Bitcoin". Mặc dù thông tin về đầu tư vào nghiên cứu phát triển phần mềm và chi tiết sản phẩm vẫn còn mơ hồ, nhưng điều này dự báo tham vọng tương lai của công ty: chuyển mình từ một người nắm giữ tài sản thụ động thành một nhà xây dựng tích cực trong hệ sinh thái Bitcoin, qua đó gắn chặt số phận của công ty với tương lai của Bitcoin.
Làm đường cho người khác
Sự thành công của Strategy không nghi ngờ gì đã cung cấp một bản thiết kế để các công ty niêm yết khác có thể bắt chước. Dưới sự dẫn dắt của nó, các gã khổng lồ công nghệ như Tesla và Block (trước đây là Square) cũng lần lượt thêm Bitcoin vào bảng cân đối kế toán của họ. Gần đây, Tập đoàn Truyền thông và Công nghệ Trump cũng đã công bố kế hoạch mua vào Bitcoin với quy mô lớn, hy vọng sao chép huyền thoại giá cổ phiếu MSTR. Sự xuất hiện của những người theo sau này càng củng cố vị thế của Strategy như một người tiên phong trong ngành.
Về cơ bản, "giảng đạo" của Saylor gắn liền với hoạt động tài chính của công ty, hỗ trợ lẫn nhau. Việc công khai quảng bá và giáo dục ngành nghề liên tục đã tạo dựng được một nền tảng nhà đầu tư trung thành, điều này hỗ trợ cho việc định giá cổ phiếu MSTR lâu dài; trong khi sự tồn tại của mức giá cao hơn lại là chìa khóa cho động cơ tích lũy tài chính của họ hoạt động. Mỗi lần công ty tái định hình thương hiệu đều là một bản nâng cấp câu chuyện được thiết kế cẩn thận, nhằm đảm bảo thị trường có thể định giá họ theo khuôn khổ mà họ đã đặt ra. Trong chiến lược vĩ đại này, chính câu chuyện lại là một loại năng lực sản xuất.
Chương năm: Tác phẩm đòn bẩy hay ngôi nhà giấy?
Sau năm năm bùng nổ, chiến lược Bitcoin của Strategy đã đạt được những khoản lợi nhuận tài chính ấn tượng. Tuy nhiên, đánh giá của thị trường về nó lại có sự phân cực. Đây rốt cuộc là một kiệt tác tài chính tạo ra giá trị bằng cách sử dụng đòn bẩy, hay chỉ là một ngôi nhà giấy xây dựng trên rủi ro?
Lý do tăng giá: Một công cụ đầu tư xuất sắc
Các nhà ủng hộ cho rằng, cổ phiếu MSTR cung cấp cho nhà đầu tư một công cụ đầu tư độc nhất vô nhị, vượt trội hơn so với việc nắm giữ Bitcoin trực tiếp.
Lợi nhuận vượt trội có đòn bẩy: Dữ liệu là bằng chứng tốt nhất. Trong năm năm qua, giá cổ phiếu MSTR đã tăng khoảng 7700% (khoảng 78 lần), trong khi đó sự gia tăng của Bitcoin trong cùng thời gian là khoảng 878%. Lợi nhuận vượt trội đáng kinh ngạc này xuất phát từ cấu trúc bảng cân đối kế toán có đòn bẩy cao, khiến giá cổ phiếu của nó phản ứng với giá Bitcoin với "độ nhạy cao". Trong thị trường tăng giá, mức tăng của nó vượt xa chính Bitcoin.
Kênh tiếp cận vô song: Đối với nhiều nhà đầu tư tổ chức bị hạn chế bởi các yêu cầu tuân thủ mà không thể trực tiếp mua tiền điện tử, MSTR cung cấp một giải pháp hoàn hảo. Đây là một cổ phiếu được niêm yết trên Nasdaq, được quản lý và có tính thanh khoản cao, mở ra cánh cửa cho các tổ chức đầu tư gián tiếp, hiệu quả và có đòn bẩy vào Bitcoin.
Sự ủng hộ của các nhà phân tích: Nhiều ngân hàng đầu tư phố Wall đã đưa ra đánh giá "Mua mạnh" cho MSTR. Các nhà phân tích từ Cantor Fitzgerald và BTIG cho rằng lượng dự trữ Bitcoin khổng lồ mà công ty tích lũy được là tài sản độc nhất vô nhị mà không có thực thể nào khác có thể so sánh, và đã đưa ra mức giá mục tiêu rất cao.
Lý do giảm: Rủi ro tập trung và cấu trúc "Ponzi"
Giọng điệu của những người chỉ trích cũng rất sắc bén, họ chỉ ra những rủi ro lớn tiềm ẩn phía sau mô hình này.
Biến động và liên kết cực đoan: Số phận của công ty đã hoàn toàn gắn liền với giá Bitcoin. Sự tiếp xúc rủi ro đơn lẻ này khiến giá cổ phiếu của nó biến động cực kỳ lớn. Một khi Bitcoin bước vào thị trường gấu dài hạn, hậu quả có thể sẽ là thảm khốc.
Cáo buộc về "yếu tố Ponzi": Những chỉ trích sâu sắc nhất nhằm vào cốt lõi của mô hình kinh doanh. Có phân tích cho rằng, "lợi nhuận từ Bitcoin" (BTC Yield) mà công ty quảng bá mạnh mẽ, tức là sự gia tăng lượng Bitcoin nắm giữ trên mỗi cổ phiếu, không đến từ hoạt động kinh doanh thực sự, mà là một hình thức chuyển giao tài sản từ nhà đầu tư mới sang nhà đầu tư cũ. Logic ở đây là: nhà đầu tư mới mua cổ phiếu do công ty phát hành thêm với mức giá cao, công ty sử dụng số tiền này (bao gồm cả phần chênh lệch giá) để mua Bitcoin với giá thị trường, từ đó tăng tổng số lượng nắm giữ của công ty, khiến cho số Bitcoin đại diện cho mỗi cổ phiếu mà cổ đông cũ nắm giữ tăng lên. Trong mô hình này, phần chênh lệch mà nhà đầu tư mới trả chính là "lợi nhuận" mà cổ đông cũ nhận được. Do đó, các nhà phê bình cho rằng, "chính nhà đầu tư mới là lợi nhuận".
Sự đình trệ của các hoạt động kinh doanh cốt lõi: Báo cáo tài chính cho thấy doanh thu từ các hoạt động kinh doanh phần mềm truyền thống của họ đã ở trong trạng thái đình trệ hoặc thậm chí giảm sút trong nhiều năm. Điều này có nghĩa là, một khi chiến lược Bitcoin thất bại, công ty sẽ thiếu một hoạt động kinh doanh cốt lõi mạnh mẽ, có khả năng tạo ra dòng tiền ổn định để làm hậu thuẫn.
Quản lý rủi ro: Chiến lược và quyết định của công ty tập trung cao độ vào một người duy nhất là Michael Saylor, điều này gây ra lo ngại về rủi ro của các nhân vật chính. Hơn nữa, công ty không cung cấp dữ liệu dự trữ trên chuỗi có thể được công chúng xác minh, độ minh bạch đang bị nghi ngờ.
Xét về bản chất, lý do tăng giá và giảm giá thực sự là hai mặt của cùng một đồng xu. Những cơ chế tạo ra lợi nhuận đáng kinh ngạc - đòn bẩy, chênh lệch giá cổ phiếu, đặt cược cực đoan vào một tài sản duy nhất - cũng chính là nguồn gốc rủi ro. Do đó, đầu tư vào MSTR không chỉ là cược vào xu hướng giá Bitcoin dài hạn, mà còn là cược vào việc thị trường sẽ tiếp tục trao cho MSTR loại chênh lệch giá độc đáo này. Đây là một cuộc đánh cược kép.
Bảng 2: Phân tích hiệu suất so sánh (tháng 8 năm 2020 - tháng 8 năm 2025) Bảng dưới đây trực quan thể hiện đặc điểm rủi ro cao, lợi nhuận cao của Strategy (MSTR) bằng cách so sánh hiệu suất năm năm của nó với tài sản cơ sở của nó (bitcoin), chỉ số công nghệ chủ đạo (Nasdaq 100) và tài sản tránh rủi ro truyền thống (vàng).
Lưu ý: Một số giá trị cuối cùng là ước tính dựa trên xu hướng dữ liệu hiện có, nhằm minh họa hiệu suất tương đối. Tỷ lệ hoàn vốn tổng thể của MSTR được tổng hợp từ dữ liệu do người dùng cung cấp và các nguồn khác.
Kết luận: Huyền thoại năm năm và con đường tương lai
Nhìn lại hành trình của Chiến lược trong năm năm qua, thành công của nó có thể được tóm gọn trong bốn quyết định then chốt liên kết chặt chẽ với nhau:
Sự chuyển đổi tư tưởng: Trong bối cảnh biến động vĩ mô, đã thực hiện một sự chuyển đổi triết lý quyết đoán từ việc ôm ấp tiền mặt sang coi nó như một khoản nợ, và thiết lập Bitcoin như một điểm neo giá trị mới.
Xây dựng động cơ vốn: Thiết kế và thực hiện một bộ động cơ tích lũy vốn đa dạng một cách sáng tạo, chuyển đổi hệ thống sự biến động của thị trường và tâm lý nhà đầu tư thành nhiên liệu để mua Bitcoin.
Giữ vững trong thị trường gấu: Trong cái lạnh của ngành công nghiệp năm 2022, nhờ vào cấu trúc tài chính tinh vi và niềm tin vững chắc, đã thành công trong việc chống lại cuộc khủng hoảng yêu cầu ký quỹ bổ sung, và gia tăng nắm giữ bất chấp xu hướng, chứng minh sự bền bỉ của chiến lược.
Kiểm soát câu chuyện: Thông qua sức hút cá nhân của Michael Saylor và giao tiếp chiến lược của công ty, đã thành công trong việc định hình nhận thức thị trường, liên kết sâu sắc danh tính công ty với chiến lược Bitcoin của nó, đồng thời cung cấp sự hỗ trợ dư luận cho hoạt động tài chính.
Bản kế hoạch có thể sao chép hay hiện tượng độc đáo?
Mặc dù các công ty khác đã bắt đầu bắt chước Strategy bằng cách đưa Bitcoin vào bảng cân đối kế toán của họ, nhưng kịch bản hoàn chỉnh của "Saylorism" - sự kết hợp giữa kỹ thuật tài chính, sự tôn sùng cá nhân đối với nhà lãnh đạo và sự biến đổi toàn diện về danh tính công ty - rất có thể là một hiện tượng độc đáo được tạo ra bởi một cá nhân cụ thể trong một thời kỳ lịch sử nhất định, khó có thể sao chép hoàn toàn.
Con đường phía trước còn dài
Năm năm đầu tiên đã viết nên những chương sử hào hùng, nhưng con đường phía trước vẫn đầy thách thức. Vấn đề cốt lõi là: Liệu mức giá cao của MSTR có thể duy trì khi các sản phẩm tuân thủ như ETF Bitcoin giao ngay trở nên phổ biến? Công ty sẽ phải đối mặt với những rủi ro quản lý nào? Liệu việc chuyển mình thành "công ty phát triển Bitcoin" có thành công và tạo ra giá trị vận hành thực sự từ hệ sinh thái?
Cảnh đầu tiên của Chiến lược đã thành công ra mắt, nhưng vở kịch vẫn chưa kết thúc. Thế giới sẽ theo dõi xem màn thứ hai sẽ tiếp tục truyền thuyết như thế nào, hoặc đi đến hồi kết.