Mục đích và lý tưởng của mã hóa: giao dịch hàng hóa trên chuỗi

Trong bài viết này, chúng tôi đã đưa ra hai manh mối lý thuyết liên quan đến nhau: manh mối đầu tiên truy nguyên quá trình phát triển công nghệ thanh khoản của DeFi, trong khi câu chuyện thứ hai nhấn mạnh tác động biến đổi của giao dịch hàng hóa trên chuỗi từ góc độ lịch sử phát triển kinh tế. Mục đích của bài viết này là muốn chứng minh rằng một cuộc cách mạng DeFi sâu sắc sắp đến: chỉ cần thêm một chút kiên nhẫn. Những người có thể kiên trì với lý tưởng của mình sẽ cuối cùng nhận được phần thưởng từ thị trường.

Chúng tôi đã theo dõi cẩn thận sự phát triển của sàn giao dịch phi tập trung (DEX) để chứng minh rằng sự xuất hiện của giao dịch hàng hóa trên chuỗi không phải là ngẫu nhiên, mà giao dịch hàng hóa trên chuỗi thực sự là một người thay đổi quy tắc trò chơi. Nó đại diện cho một chương quan trọng trong lịch sử của các nhà xây dựng Web3. Để thực hiện chức năng của nó cần phải có rất nhiều đổi mới và cải tiến, không chỉ trong DEX mà còn ở cấp hạ tầng cơ sở.

Nếu giao dịch hàng hóa trên chuỗi trở thành một cột mốc quan trọng trong lịch sử, chúng tôi cho rằng tất cả những nỗ lực và đóng góp liên quan đều nên được ghi nhận thích hợp.

01、Chúng ta có phải đã mất kiểm soát nhịp điệu của ngành mã hóa không?

Kể từ tháng 1 năm 2023, do sự chấp thuận ETF và kỳ vọng về nới lỏng định lượng mới, giá Bitcoin đã giảm xuống mức thấp và phục hồi lên mức cao mới. Tuy nhiên, giá của hầu hết các đồng altcoin không như mọi khi, sau khi BTC kéo ra không gian tưởng tượng, đã thể hiện động lực tăng giá mạnh hơn. Một số nhà đầu tư chế nhạo những đổi mới thực sự vì sự thể hiện của thị trường token VC có vốn hóa cao và lưu thông thấp. Tại một số hội nghị trong ngành, một số lãnh đạo builder trong ngành thậm chí đã thẳng thắn gọi toàn bộ ngành công nghiệp này như một sòng bạc. Nhiều người đam mê mã hóa say mê sự kích thích của PvP (người chơi đấu với người chơi). Tình hình chung thể hiện rằng memecoin đã được ưa chuộng trong giai đoạn đầu của thị trường tăng giá, nhưng token giá trị lại bị thị trường bỏ qua, vắng mặt trong toàn bộ chu kỳ thị trường tăng giá.

Trong đợt bull market này, nhiều người có kinh nghiệm cảm thấy lần này thực sự khác biệt, thậm chí còn vượt qua cả cái lạnh của ngành vào năm 2018-2019. Một số nhà phát triển cảm thấy bối rối, bắt đầu đặt câu hỏi về lý do gia nhập ngành: Liệu mã hóa có thực sự có thể thay đổi thế giới thực không. Kể từ năm ngoái, với sự phát triển mạnh mẽ của AI, nhiều người đã chuyển sự chú ý sang trí tuệ nhân tạo, còn nhiều người khác vẫn do dự.

Tại sao thị trường mã hóa lần này lại khác biệt?

Chúng ta không thể bỏ qua tác động của đầu tư mạo hiểm và sự tham lam của đội ngũ, sự lệch lạc lợi ích, hành vi phi đạo đức và tư duy ngắn hạn. Thị trường dài hạn vẫn đang ở trong một khu rừng đen tối. Ngoài mã nguồn, không có quá nhiều quy tắc để điều chỉnh các bên tham gia. Mặc dù những vấn đề này đã tồn tại lâu dài, nhưng không đủ để giải thích sự yếu ớt của đợt tăng giá này.

Do đó, chúng tôi đã đưa ra một lý do bổ sung: sự tự bành trướng trong thị trường mã hóa không còn đủ để cung cấp tính thanh khoản cần thiết cho hệ sinh thái mã hóa của chúng tôi. Vui lòng xem hình dưới đây:

Hình trên là độ hoạt động của các loại mã hóa tương đương khác nhau. Từ hình ảnh có thể thấy rằng kể từ năm 2018, các đồng tiền không ổn định liên tục giảm tỷ lệ thị trường. Nếu nhìn vào tỷ lệ khối lượng giao dịch, trong một hai năm gần đây, phần lớn giao dịch đều được cung cấp thanh khoản bởi các đồng đô la ổn định. Nếu vốn hóa thị trường của các đồng đô la ổn định không thể tiếp tục mở rộng, khi các đồng tiền mới liên tục được phát hành, các bể thanh khoản sẽ bị rút cạn.

Trong quá khứ, Bitcoin và Ethereum phần lớn là các phương tiện trao đổi chung của thị trường. Bitcoin và Ethereum có thể trở thành tính thanh khoản của người khác, trong giai đoạn thị trường tăng giá, altcoin và các đồng tiền chính thống với tính thanh khoản tăng vọt, thúc đẩy lẫn nhau. Trong cấu trúc thị trường mà token bản thân chi phối tính thanh khoản như vậy, altcoin hiếm khi thiếu tính thanh khoản. Quay trở lại hiện tại, hầu hết các cặp giao dịch đều là stablecoin gắn với đô la Mỹ. Ngay cả sự bùng nổ giá trị của Bitcoin hoặc Ethereum cũng vô ích, vị thế của stablecoin khiến việc bơm tính thanh khoản từ BTC và ETH vào các token khác trở nên khó khăn.

quyền định giá mã hóa rơi vào tay Phố Wall

Tất cả các stablecoin gắn liền với đô la Mỹ và các công cụ tài chính tuân thủ khác đều là mồi nhử. Mã hóa theo thời gian của Phố Wall.

Vào tháng 10 năm 2014, Tether bắt đầu cung cấp một loại tiền điện tử ổn định, có thể thu hẹp khoảng cách giữa mã hóa và tiền tệ hợp pháp, cung cấp sự ổn định của tiền tệ truyền thống và tính linh hoạt của tiền điện tử. Hiện tại, nó đã trở thành đồng token lớn thứ ba theo vốn hóa thị trường. Hơn nữa, USDT có số lượng cặp giao dịch nhiều nhất trong chỉ số, gấp 10 lần so với Ethereum hoặc wBTC.

Vào tháng 9 năm 2018, Circle hợp tác với Coinbase, dưới sự quản lý của Centre Consortium, đã ra mắt USD Coin (USDC). Nó được gắn với đô la Mỹ, mỗi token USDC đều có tỷ lệ 1:1 với dự trữ đô la Mỹ. Là một token ERC-20, USDC cho phép giao dịch liền mạch và tích hợp với nhiều ứng dụng phi tập trung khác nhau.

Vào ngày 10 tháng 12 năm 2017, Sở Giao dịch Chứng khoán Chicago (CBOE) đã tiên phong ra mắt hợp đồng tương lai Bitcoin, mặc dù chỉ được thanh toán bằng đô la Mỹ, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến giá Bitcoin giao ngay, đặc biệt là hiện tại khối lượng nắm giữ Bitcoin đã chiếm 28% thị trường toàn cầu.

Phố Wall không chỉ ảnh hưởng đến thị trường mã hóa về mặt vật lý, mà còn ảnh hưởng đến tính thanh khoản trong thị trường mã hóa về mặt tâm lý. Bạn còn nhớ chúng ta đã bắt đầu chú ý đến thái độ của Cục Dự trữ Liên bang, sự giảm giá của quỹ tín thác Greyscale, "biểu đồ điểm" của FOMC và dòng tiền của BTC-ETF không? Tất cả những thông tin này đều ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta trên phương diện tâm lý.

Stablecoin là cái bẫy mà chính phủ Mỹ thả ra, kể từ khi chúng ta chấp nhận stablecoin gắn với đô la như một phương tiện cung cấp thanh khoản, nó bắt đầu tích lũy sự đồng thuận, thay thế vai trò thanh khoản của các token gốc mã hóa, cạnh tranh và làm suy yếu tín dụng của các token khác, đô la dần dần chiếm ưu thế trên thị trường hàng hóa tương đương.

Như vậy, chúng ta đã mất nhịp điệu thị trường của mình.

Tôi không có ý chỉ trích các stablecoin gắn với đô la Mỹ, mà ngược lại, đây là kết quả tự nhiên của cạnh tranh công bằng và sự lựa chọn của thị trường. Tether và Circle giúp nhà đầu tư đầu tư trực tiếp vào các tài sản gắn với đô la Mỹ trên chuỗi, cho phép họ gánh chịu rủi ro tương đương với đô la, đồng thời cũng mang đến nhiều lựa chọn hơn cho nhà đầu tư.

Thị trường đang vật lộn vì tính thanh khoản! Khi mất kiểm soát đối với tính thanh khoản, chúng ta cũng mất kiểm soát nhịp độ của ngành mã hóa.

02、Cuộc chiến ngàn năm về tính thanh khoản

Tính thanh khoản luôn là nhu cầu thực sự

Tính thanh khoản là đặc điểm cơ bản của thị trường, bất kỳ đổi mới nào có thể cải thiện tính thanh khoản của thị trường đều là bước tiến quan trọng trong lịch sử.

Theo lý thuyết tổ chức, thị trường được định nghĩa là môi trường có cấu trúc để thực hiện việc trao đổi hàng hóa, dịch vụ và thông tin giữa người mua và người bán. Môi trường này được hướng dẫn bởi các quy tắc, chuẩn mực và thể chế đã được thiết lập để thúc đẩy sự phối hợp, giảm chi phí giao dịch và hỗ trợ tương tác kinh tế hiệu quả.

Tính thanh khoản là điều quan trọng đối với tổ chức thị trường, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả, sự ổn định và sức hấp dẫn của thị trường. Tính thanh khoản cao giảm chi phí giao dịch bằng cách tối đa hóa việc giảm trượt giá và tăng khối lượng giao dịch. Các thị trường có tính thanh khoản cao cũng thể hiện độ đàn hồi giá lớn hơn, giá cả tốt hơn, thu hút nhiều người tham gia hơn, giúp tìm ra thông tin giá chính xác hơn. Kinh tế thông tin nhấn mạnh vai trò của thị trường trong việc phát hiện thông tin. Trong một thị trường lý tưởng, thông tin tự do lưu thông, cho phép người tham gia đưa ra quyết định thông minh, tối ưu hóa phân bổ nguồn lực và đạt được giá cả cân bằng. Các thị trường có tính thanh khoản cao sẽ tạo ra thông tin đáng tin cậy, giúp phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn.

Dù là hiệu quả phát hiện giá, sự ổn định và tính đàn hồi của giá cả, hay chi phí giao dịch thấp, những đặc điểm này đều tăng cường khả năng thu hút người tham gia vào thị trường. Sự hấp dẫn của thị trường lại càng tăng cường tính thanh khoản của thị trường, nâng cao hiệu quả ở mọi khía cạnh của thị trường. Do đó, việc cải thiện tính thanh khoản là điều thiết yếu đối với bất kỳ thị trường nào.

Tiền tệ là một sự đổi mới nhằm giải quyết vấn đề thanh khoản.

Về mặt học thuật, có hai học thuyết chính về nguồn gốc của tiền tệ. Một học thuyết cho rằng tiền tệ là một phương tiện giao dịch thuận tiện, được đông đảo người dân và học giả chấp nhận; học thuyết còn lại đến từ cuốn sách "Nợ: 5000 năm đầu tiên" của David Graeber, ông cho rằng tiền tệ xuất phát từ mối quan hệ nợ, nhưng đồng thời cũng thừa nhận vai trò của tiền tệ như một phương tiện trao đổi chung.

Ngoài "Lịch sử tiền tệ: Từ cổ đại đến nay" của Glyn Davis và "Tư bản: Tập I" của Karl Marx, còn có những tài liệu khác cũng có quan điểm tương tự về nguồn gốc và sự phát triển của tiền tệ.

Chẳng hạn, Neil Ferguson trong cuốn sách "Sự trỗi dậy của tiền tệ: Lịch sử tài chính thế giới" đã chỉ ra rằng sự phát triển của tiền tệ cũng bắt nguồn từ nhu cầu của xã hội về một hệ thống trao đổi hiệu quả, bắt đầu từ việc trao đổi hàng hóa trực tiếp, dần dần tiến hóa thành một hệ thống phức tạp hơn sử dụng các vật phẩm có giá trị nội tại.

Tương tự, trong cuốn "Tiền: Tiểu sử không được ủy quyền" của Felix Martin, tác giả cũng đã đề cập đến khái niệm tiền như một công nghệ xã hội, công nghệ này phát triển từ nhu cầu về một hệ thống trao đổi hiệu quả hơn. Martin giống như Marx, cho rằng tiền là một hàng hóa có giá trị tương đương phổ quát, nó có nguồn gốc từ một loại hàng hóa thông thường trong thời kỳ trao đổi hàng hóa.

Cuối cùng, David Graeber (David Graeber) trong cuốn "Nợ: 5000 Năm Đầu Tiên" đã đưa ra một góc nhìn độc đáo, ông cho rằng tiền tệ phát sinh từ các hệ thống nợ và nghĩa vụ, mà sự xuất hiện của các hệ thống này có trước sự phát minh ra tiền tệ bản thân. Tuy nhiên, quan điểm của Graeber vẫn phù hợp với một tư tưởng cốt lõi: tiền tệ được tạo ra như một hàng hóa quy đổi phổ quát, với mục đích thúc đẩy việc trao đổi hàng hóa và dịch vụ.

Những tài nguyên này càng nhấn mạnh vai trò của tiền tệ như một phương tiện trao đổi, phù hợp với quan điểm của Davis và Marx.

Tóm tắt lại, sự đồng thuận trong giới học thuật về tiền tệ là chức năng của tiền tệ sau khi ra đời là một thước đo chung, là sản phẩm giải quyết tính thanh khoản của thị trường. Sự khác biệt nằm ở chỗ, điểm khởi đầu của phương tiện tiền tệ là hàng hóa hay nợ.

Tiền tệ là câu trả lời của các thế hệ tinh hoa cổ đại về vấn đề thanh khoản của thị trường trước khi internet giá trị xuất hiện, tiền tệ là phương tiện để tăng cường tính thanh khoản.

Trong quá khứ, các thế lực cũ đã đồng nhất tiền tệ với tính thanh khoản rất hiếm khi cố gắng cải thiện cấu trúc tổ chức của thị trường để đạt được tình trạng thanh khoản tốt hơn; họ chưa bao giờ xem xét đến việc xây dựng tính thanh khoản của thị trường trong điều kiện không có tiền tệ. Có lẽ bởi vì họ giống như những con bọ bị mắc kẹt trong một chiếc hộp có nắp, đã quá lâu nên quên mất mình có thể nhảy cao đến mức nào.

DEX ：Sức mạnh của sự thay đổi

Mục tiêu hàng đầu của bất kỳ thị trường nào là cung cấp giá cả chính xác nhất và phân bổ tài nguyên hiệu quả nhất. Mỗi thành phần, cơ chế và cấu trúc đều được thiết kế để đạt được mục tiêu này. Từ xưa đến nay, con người đã không ngừng sáng tạo ra những phương pháp mới để nâng cao hiệu quả của thị trường.

Trong vài thế kỷ qua, thị trường đã trải qua những thay đổi lớn. Cơ chế hình thành giá đã trải qua nhiều lần nâng cấp. Để đáp ứng các nhu cầu kinh tế khác nhau, thị trường đã phát triển ra nhiều quy trình thanh toán khác nhau, chẳng hạn như thị trường người giao dịch, thị trường theo đơn hàng, thị trường môi giới và thị trường bể tối.

Với sự xuất hiện của công nghệ blockchain, chúng ta đã gặp những hạn chế mới, đồng thời cũng chạm đến những cơ hội mới để giải quyết vấn đề thanh khoản. Tại đây, chúng ta có thể tạo ra những phương pháp đổi mới để giải quyết nhu cầu trao đổi và cung cấp thanh khoản cho các token.

Tóm lại, các sàn giao dịch token hiện đại đang đối mặt với ba khó khăn: 1) Tính thanh khoản đầy đủ, 2) Định giá hiệu quả, 3) Phi tập trung.

Mặc dù, các sàn giao dịch tập trung đại diện cho một nền tảng giao dịch tốt nhất, nhưng người dùng của họ cũng phải đối mặt với rủi ro lừa đảo và sự bóc lột độc quyền. Ngay cả sàn giao dịch lớn thứ hai thế giới trước đây giờ cũng đã phá sản do chiếm dụng tài sản của người dùng. Những sàn giao dịch có thanh khoản hơi tốt một chút đều phải thu phí niêm yết không hề rẻ từ các dự án, cũng như các điều khoản khắt khe khác. So với điều đó, các sàn giao dịch phi tập trung linh hoạt hơn, thiết kế các cơ chế khác nhau để đáp ứng các tình huống nhu cầu khác nhau. Ví dụ, Pump.fun nổi tiếng với việc cung cấp đường cong cung cấp token cực kỳ nhạy cảm, trong khi một số DEX trong hầu hết các trường hợp cung cấp thanh khoản tốt nhất, thay vì độ nhạy cảm với khám phá giá. Những sàn giao dịch này áp dụng nhiều mô hình khác nhau để đáp ứng sở thích giao dịch của các khách hàng mục tiêu khác nhau. Không thể phủ nhận rằng, mỗi bên đều có những điểm mạnh và những hi sinh riêng.

tạo ra nỗ lực thanh khoản on-chain

Sàn giao dịch phi tập trung đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc giải quyết ba khó khăn này và các thách thức giao dịch trên chuỗi khác thông qua đổi mới. Con đường dài ngàn dặm bắt đầu từ một bước chân, bước đầu tiên là xây dựng tính thanh khoản trên chuỗi.