Thách thức mới trong thị trường tiền điện tử: Khám phá rủi ro tiềm ẩn của mô hình tùy chọn cho vay
Gần đây, thị trường tiền điện tử cấp một tiếp tục ảm đạm, các vấn đề và lỗ hổng quy định dần dần lộ diện. Là những người hỗ trợ quan trọng cho các dự án mới, các nhà tạo lập thị trường vốn nên giúp các dự án phát triển bằng cách cung cấp tính thanh khoản và ổn định giá cả. Tuy nhiên, một hình thức hợp tác được gọi là "mô hình tùy chọn cho vay" đã bị một số người tham gia vô trách nhiệm lạm dụng trong thị trường gấu, đang gây tổn hại nghiêm trọng đến các dự án tiền điện tử nhỏ, gây ra khủng hoảng lòng tin và sự hỗn loạn trên thị trường.
Mặc dù thị trường tài chính truyền thống cũng đã từng đối mặt với những thách thức tương tự, nhưng thông qua việc hoàn thiện quy định và cơ chế minh bạch, họ đã giảm thiểu tác động tiêu cực xuống mức tối thiểu. Ngành mã hóa hoàn toàn có thể học hỏi từ kinh nghiệm của tài chính truyền thống để giải quyết những vấn đề hiện tại, xây dựng một hệ sinh thái công bằng hơn. Bài viết này sẽ đi sâu vào cơ chế vận hành của mô hình tùy chọn cho vay, những nguy cơ tiềm ẩn đối với dự án, so sánh với thị trường truyền thống, cũng như những thách thức hiện tại.
Mô hình tùy chọn cho vay: Bề ngoài hào nhoáng, ẩn chứa rủi ro
Trong thị trường tiền điện tử, trách nhiệm chính của nhà tạo lập thị trường là đảm bảo rằng thị trường có đủ khối lượng giao dịch thông qua việc giao dịch thường xuyên các loại token, ngăn chặn giá cả dao động mạnh do mất cân bằng cung cầu. Đối với các dự án mới bắt đầu, việc tìm kiếm hợp tác với nhà tạo lập thị trường gần như là con đường bắt buộc, điều này liên quan đến khả năng thành công trong việc niêm yết trên sàn giao dịch và thu hút nhà đầu tư. "Mô hình tùy chọn cho vay" là một mô hình hợp tác phổ biến: các bên dự án cung cấp một lượng lớn token cho nhà tạo lập thị trường với chi phí thấp hoặc miễn phí; nhà tạo lập thị trường sử dụng các token này để thực hiện các hoạt động tạo lập thị trường trên sàn giao dịch, duy trì độ sôi động của thị trường. Hợp đồng thường bao gồm các điều khoản tùy chọn, cho phép nhà tạo lập thị trường mua lại token với giá đã thỏa thuận tại các thời điểm cụ thể trong tương lai hoặc chọn giữ lại.
Bề ngoài, đây có vẻ là một thỏa thuận đôi bên cùng có lợi: bên dự án nhận được sự hỗ trợ từ thị trường, trong khi các nhà tạo lập thị trường kiếm lợi từ chênh lệch giao dịch hoặc phí dịch vụ. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ tính linh hoạt của các điều khoản tùy chọn và sự không minh bạch của hợp đồng. Giữa bên dự án và các nhà tạo lập thị trường có sự bất đối xứng thông tin, tạo ra cơ hội cho một số nhà tạo lập thị trường không trung thực. Họ có thể sử dụng các mã thông báo đi vay để gây rối thị trường, thay vì thực sự hỗ trợ sự phát triển của dự án, đặt lợi ích của bản thân lên hàng đầu.
Hành vi cướp đoạt: Dự án bị ảnh hưởng như thế nào
Khi mô hình tùy chọn cho vay bị lạm dụng, có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho dự án. Chiêu thức phổ biến nhất là "đập giá": các nhà tạo lập thị trường đột ngột bán ra một số lượng lớn token đã vay, dẫn đến việc giá giảm nhanh chóng. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ thấy tình hình này cũng sẽ bán tháo theo, khiến thị trường rơi vào hoảng loạn. Các nhà tạo lập thị trường có thể thu lợi từ việc này, chẳng hạn như bằng cách "bán khống" - bán token với giá cao trước, sau đó khi giá sụp đổ thì mua lại với giá thấp để trả lại cho bên dự án, kiếm lời từ chênh lệch giá. Hoặc, họ có thể tận dụng các điều khoản tùy chọn, "trả lại" token ở mức giá thấp nhất, giảm chi phí xuống rất thấp.
Hành động này gây ra tác động tàn phá đối với các dự án nhỏ. Chúng tôi đã chứng kiến nhiều trường hợp, giá token giảm một nửa chỉ trong vài ngày, giá trị thị trường nhanh chóng bốc hơi, cơ hội tái tài trợ của dự án gần như bị mất. Tồi tệ hơn, sinh mệnh của các dự án mã hóa phụ thuộc vào sự tin tưởng của cộng đồng, một khi giá cả sụp đổ, nhà đầu tư hoặc cho rằng dự án là một trò lừa đảo, hoặc hoàn toàn mất niềm tin, dẫn đến sự tan rã của cộng đồng. Các sàn giao dịch có yêu cầu nghiêm ngặt về khối lượng giao dịch và tính ổn định giá của token, sự sụt giảm giá mạnh có thể dẫn đến việc gỡ bỏ trực tiếp, triển vọng của dự án trở nên đáng lo ngại.
Điều tồi tệ hơn là những thỏa thuận hợp tác này thường được bảo vệ bởi các thỏa thuận bảo mật (NDA), khiến bên ngoài không thể biết chi tiết. Nhóm dự án thường là những người mới xuất thân từ nền tảng kỹ thuật, có nhận thức rất hạn chế về thị trường tài chính và rủi ro hợp đồng. Đối mặt với các nhà tạo lập thị trường dày dạn kinh nghiệm, họ thường rơi vào thế bị động, thậm chí có thể không hiểu rõ mình đã ký vào những điều khoản "bẫy" như thế nào. Sự bất đối xứng thông tin này khiến các dự án nhỏ trở thành mục tiêu lý tưởng cho các hành vi cướp bóc.
Rủi ro tiềm ẩn khác
Ngoài những rủi ro chính ở trên, các nhà tạo lập thị trường trong thị trường tiền điện tử còn có thể áp dụng các chiến lược khác để gây hại cho những dự án nhỏ thiếu kinh nghiệm:
Khối lượng giao dịch giả: Thực hiện giao dịch qua tài khoản nội bộ hoặc bên liên quan để tạo ra sự sôi động giả tạo, thu hút các nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia. Khi ngừng hành vi này, khối lượng giao dịch thực sự giảm mạnh, giá có thể sụp đổ, dự án thậm chí đối mặt với nguy cơ bị sàn giao dịch gạch tên.
Điều khoản ẩn trong hợp đồng: Thiết lập tiền ký quỹ cao, "thưởng hiệu suất" không hợp lý trong thỏa thuận, hoặc cho phép nhà tạo lập thị trường mua token với giá thấp và bán ra với giá cao sau khi niêm yết, gây ra sự sụt giảm giá mạnh, làm tổn hại đến lợi ích của nhà đầu tư nhỏ lẻ, trong khi bên dự án cũng phải chịu trách nhiệm.
Giao dịch nội gián: Sử dụng lợi thế thông tin, thực hiện giao dịch trước khi công bố tin tức quan trọng của dự án, hoặc phát tán thông tin giả để ảnh hưởng đến giá, từ đó kiếm lợi.
Kiểm soát thanh khoản: Bằng cách độc quyền tính thanh khoản của dự án trên thị trường, đe dọa tăng giá hoặc rút vốn, ép buộc bên dự án phải chấp nhận điều kiện bất lợi.
Nhiều dự án thao túng: Khi cung cấp dịch vụ cho nhiều dự án cùng một lúc, có thể cố ý hạ giá của một số dự án nhỏ hoặc chuyển tiền giữa các dự án khác nhau, gây ra biến động giá.
Cạm bẫy dịch vụ gói: Quảng cáo các dịch vụ "trọn gói" bao gồm tiếp thị, quan hệ công chúng, nhưng thực tế có thể là lưu lượng giả và đẩy giá lên, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của dự án và đối mặt với rủi ro pháp lý.
Các hành động này đều lợi dụng khoảng trống trong quy định của thị trường tiền điện tử và kinh nghiệm chưa đủ của các bên dự án, có thể dẫn đến việc giá trị thị trường của dự án giảm mạnh và cộng đồng tan rã.
Cách ứng phó của thị trường tài chính truyền thống
Thị trường tài chính truyền thống - như thị trường chứng khoán, trái phiếu và tùy chọn - cũng đã phải đối mặt với những thách thức tương tự. Ví dụ, "cuộc tấn công thị trường gấu" đã làm giảm giá bằng cách bán tháo hàng loạt cổ phiếu để thu lợi từ việc bán khống. Các công ty giao dịch tần suất cao có thể tận dụng lợi thế thuật toán khi làm thị trường, làm tăng biến động thị trường. Tính không minh bạch của thị trường giao dịch OTC cũng cung cấp cơ hội cho một số nhà tạo lập thị trường thao túng báo giá. Trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, một số quỹ đầu cơ bị cáo buộc đã làm tăng thêm sự hoảng loạn trên thị trường bằng cách bán khống cổ phiếu ngân hàng một cách ác ý.
Tuy nhiên, thị trường truyền thống đã phát triển một bộ cơ chế ứng phó trưởng thành, đáng để ngành mã hóa tham khảo:
Quản lý nghiêm ngặt: Ủy ban Chứng khoán Hoa Kỳ (SEC) đã ban hành "Quy tắc SHO", yêu cầu phải đảm bảo có thể mượn cổ phiếu trước khi tiến hành bán khống, nhằm ngăn chặn "bán khống trần". "Quy tắc giá tăng" chỉ cho phép bán khống khi giá cổ phiếu tăng, nhằm hạn chế việc thao túng giá. Hành vi thao túng thị trường bị nghiêm cấm, vi phạm Điều 10b-5 của Đạo luật Chứng khoán có thể đối mặt với khoản tiền phạt lớn hoặc cả hình phạt hình sự. Liên minh Châu Âu cũng có "Quy định về Lạm dụng Thị trường" (MAR) tương tự nhằm mục tiêu vào hành vi thao túng giá.
Thông tin minh bạch: Thị trường truyền thống yêu cầu các công ty niêm yết báo cáo với cơ quan quản lý về nội dung thỏa thuận với nhà tạo lập thị trường, dữ liệu giao dịch (bao gồm giá cả và khối lượng giao dịch) được công khai và có thể tra cứu. Bất kỳ giao dịch lớn nào cũng cần phải báo cáo, để ngăn chặn việc "đè giá" một cách bí mật. Độ minh bạch này giảm đáng kể không gian hành vi sai trái của các nhà tạo lập thị trường.
Giám sát thời gian thực: Sàn giao dịch sử dụng thuật toán để giám sát thị trường, khi phát hiện sự biến động bất thường hoặc khối lượng giao dịch sẽ kích hoạt điều tra. Cơ chế ngắt mạch tự động tạm dừng giao dịch khi giá biến động mạnh, tạo cho thị trường một khoảng thời gian bình tĩnh, ngăn chặn sự lan rộng của tâm lý hoảng loạn.
Tiêu chuẩn ngành: Như Cơ quan Quản lý Tài chính Hoa Kỳ (FINRA) đã đặt ra các tiêu chuẩn đạo đức cho các nhà tạo lập thị trường, yêu cầu cung cấp báo giá công bằng, duy trì sự ổn định của thị trường. Các nhà tạo lập thị trường được chỉ định của Sàn giao dịch Chứng khoán New York (DMM) phải đáp ứng các yêu cầu về vốn và hành vi nghiêm ngặt.
Bảo vệ nhà đầu tư: Nếu các nhà tạo lập thị trường làm rối loạn trật tự thị trường, nhà đầu tư có thể truy cứu trách nhiệm thông qua vụ kiện tập thể. Sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, nhiều ngân hàng đã phải đối mặt với vụ kiện của cổ đông do hành vi thao túng thị trường. Công ty bảo vệ nhà đầu tư chứng khoán (SIPC) cung cấp một mức độ bồi thường cho những thiệt hại do hành vi không đúng của môi giới.
Mặc dù những biện pháp này không thể hoàn toàn loại bỏ vấn đề, nhưng chúng thực sự đã giảm đáng kể sự xuất hiện của các hành vi cướp bóc trong thị trường truyền thống. Kinh nghiệm cốt lõi của thị trường truyền thống là kết hợp một cách hữu cơ giữa quản lý, tính minh bạch và cơ chế trách nhiệm, tạo ra một mạng lưới bảo vệ đa tầng.
Thị trường tiền điện tử đối mặt với những thách thức độc đáo
So với thị trường tài chính truyền thống, thị trường tiền điện tử có vẻ dễ bị tổn thương hơn khi đối phó với những vấn đề này, lý do chính bao gồm:
Quy định chưa phát triển: Thị trường truyền thống có hàng trăm năm kinh nghiệm trong việc quản lý và hệ thống pháp luật hoàn thiện. Trong khi đó, tình trạng quản lý toàn cầu của thị trường tiền điện tử vẫn còn phân tán, nhiều khu vực thiếu quy định rõ ràng về thao túng thị trường hoặc hành vi của nhà tạo lập thị trường, để lại cơ hội cho những kẻ xấu.
Quy mô thị trường còn nhỏ: Giá trị thị trường và tính thanh khoản của mã hóa so với thị trường cổ phiếu truyền thống vẫn còn chênh lệch lớn. Hoạt động của một nhà tạo lập thị trường đơn lẻ có thể ảnh hưởng lớn đến giá của một token, điều này gần như không thể xảy ra trong các cổ phiếu lớn của thị trường truyền thống.
Kinh nghiệm của đội ngũ dự án còn thiếu: Nhiều đội ngũ dự án mã hóa chủ yếu là các chuyên gia kỹ thuật, thiếu hiểu biết sâu sắc về hoạt động của thị trường tài chính. Họ có thể không nhận thức đầy đủ về các rủi ro tiềm ẩn của mô hình tùy chọn cho vay, dễ bị các nhà tạo lập thị trường dẫn dắt khi ký kết hợp đồng.
Thói quen ngành không minh bạch: Thị trường tiền điện tử thường sử dụng các thỏa thuận bảo mật, chi tiết hợp đồng thường không được công khai. Thói quen này, vốn đã bị quản lý chặt chẽ trong thị trường truyền thống, lại trở thành điều bình thường trong thế giới mã hóa.
Những yếu tố này kết hợp lại, khiến các dự án nhỏ dễ trở thành mục tiêu của hành vi cướp bóc, đồng thời cũng làm tổn hại đến nền tảng niềm tin và sự phát triển lành mạnh của toàn ngành.
Để giải quyết những vấn đề này, ngành công nghiệp mã hóa cần phải duy trì sự đổi mới trong khi học hỏi từ những kinh nghiệm thành công của thị trường tài chính truyền thống, xây dựng một khuôn khổ quản lý hoàn thiện hơn, nâng cao tính minh bạch của thị trường, và tăng cường giáo dục và bảo vệ nhà đầu tư. Chỉ như vậy, chúng ta mới có thể xây dựng một hệ sinh thái mã hóa công bằng, minh bạch và phát triển bền vững hơn.
Xem bản gốc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
13 thích
Phần thưởng
13
4
Chia sẻ
Bình luận
0/400
EthSandwichHero
· 07-30 05:20
Đừng nói nữa, lại có dự án bị chơi đùa với mọi người.
Xem bản gốcTrả lời0
NFTRegretter
· 07-30 05:19
Những người đã mất tiền trong năm Hổ thì không còn chơi nữa.
Xem bản gốcTrả lời0
OnChainArchaeologist
· 07-30 05:16
Điều này cũng liên quan đến ban quản lý phải không?
Độ sâu tiết lộ: Mô hình tùy chọn vay mượn đang đe dọa các dự án mã hóa nhỏ.
Thách thức mới trong thị trường tiền điện tử: Khám phá rủi ro tiềm ẩn của mô hình tùy chọn cho vay
Gần đây, thị trường tiền điện tử cấp một tiếp tục ảm đạm, các vấn đề và lỗ hổng quy định dần dần lộ diện. Là những người hỗ trợ quan trọng cho các dự án mới, các nhà tạo lập thị trường vốn nên giúp các dự án phát triển bằng cách cung cấp tính thanh khoản và ổn định giá cả. Tuy nhiên, một hình thức hợp tác được gọi là "mô hình tùy chọn cho vay" đã bị một số người tham gia vô trách nhiệm lạm dụng trong thị trường gấu, đang gây tổn hại nghiêm trọng đến các dự án tiền điện tử nhỏ, gây ra khủng hoảng lòng tin và sự hỗn loạn trên thị trường.
Mặc dù thị trường tài chính truyền thống cũng đã từng đối mặt với những thách thức tương tự, nhưng thông qua việc hoàn thiện quy định và cơ chế minh bạch, họ đã giảm thiểu tác động tiêu cực xuống mức tối thiểu. Ngành mã hóa hoàn toàn có thể học hỏi từ kinh nghiệm của tài chính truyền thống để giải quyết những vấn đề hiện tại, xây dựng một hệ sinh thái công bằng hơn. Bài viết này sẽ đi sâu vào cơ chế vận hành của mô hình tùy chọn cho vay, những nguy cơ tiềm ẩn đối với dự án, so sánh với thị trường truyền thống, cũng như những thách thức hiện tại.
Mô hình tùy chọn cho vay: Bề ngoài hào nhoáng, ẩn chứa rủi ro
Trong thị trường tiền điện tử, trách nhiệm chính của nhà tạo lập thị trường là đảm bảo rằng thị trường có đủ khối lượng giao dịch thông qua việc giao dịch thường xuyên các loại token, ngăn chặn giá cả dao động mạnh do mất cân bằng cung cầu. Đối với các dự án mới bắt đầu, việc tìm kiếm hợp tác với nhà tạo lập thị trường gần như là con đường bắt buộc, điều này liên quan đến khả năng thành công trong việc niêm yết trên sàn giao dịch và thu hút nhà đầu tư. "Mô hình tùy chọn cho vay" là một mô hình hợp tác phổ biến: các bên dự án cung cấp một lượng lớn token cho nhà tạo lập thị trường với chi phí thấp hoặc miễn phí; nhà tạo lập thị trường sử dụng các token này để thực hiện các hoạt động tạo lập thị trường trên sàn giao dịch, duy trì độ sôi động của thị trường. Hợp đồng thường bao gồm các điều khoản tùy chọn, cho phép nhà tạo lập thị trường mua lại token với giá đã thỏa thuận tại các thời điểm cụ thể trong tương lai hoặc chọn giữ lại.
Bề ngoài, đây có vẻ là một thỏa thuận đôi bên cùng có lợi: bên dự án nhận được sự hỗ trợ từ thị trường, trong khi các nhà tạo lập thị trường kiếm lợi từ chênh lệch giao dịch hoặc phí dịch vụ. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ tính linh hoạt của các điều khoản tùy chọn và sự không minh bạch của hợp đồng. Giữa bên dự án và các nhà tạo lập thị trường có sự bất đối xứng thông tin, tạo ra cơ hội cho một số nhà tạo lập thị trường không trung thực. Họ có thể sử dụng các mã thông báo đi vay để gây rối thị trường, thay vì thực sự hỗ trợ sự phát triển của dự án, đặt lợi ích của bản thân lên hàng đầu.
Hành vi cướp đoạt: Dự án bị ảnh hưởng như thế nào
Khi mô hình tùy chọn cho vay bị lạm dụng, có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho dự án. Chiêu thức phổ biến nhất là "đập giá": các nhà tạo lập thị trường đột ngột bán ra một số lượng lớn token đã vay, dẫn đến việc giá giảm nhanh chóng. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ thấy tình hình này cũng sẽ bán tháo theo, khiến thị trường rơi vào hoảng loạn. Các nhà tạo lập thị trường có thể thu lợi từ việc này, chẳng hạn như bằng cách "bán khống" - bán token với giá cao trước, sau đó khi giá sụp đổ thì mua lại với giá thấp để trả lại cho bên dự án, kiếm lời từ chênh lệch giá. Hoặc, họ có thể tận dụng các điều khoản tùy chọn, "trả lại" token ở mức giá thấp nhất, giảm chi phí xuống rất thấp.
Hành động này gây ra tác động tàn phá đối với các dự án nhỏ. Chúng tôi đã chứng kiến nhiều trường hợp, giá token giảm một nửa chỉ trong vài ngày, giá trị thị trường nhanh chóng bốc hơi, cơ hội tái tài trợ của dự án gần như bị mất. Tồi tệ hơn, sinh mệnh của các dự án mã hóa phụ thuộc vào sự tin tưởng của cộng đồng, một khi giá cả sụp đổ, nhà đầu tư hoặc cho rằng dự án là một trò lừa đảo, hoặc hoàn toàn mất niềm tin, dẫn đến sự tan rã của cộng đồng. Các sàn giao dịch có yêu cầu nghiêm ngặt về khối lượng giao dịch và tính ổn định giá của token, sự sụt giảm giá mạnh có thể dẫn đến việc gỡ bỏ trực tiếp, triển vọng của dự án trở nên đáng lo ngại.
Điều tồi tệ hơn là những thỏa thuận hợp tác này thường được bảo vệ bởi các thỏa thuận bảo mật (NDA), khiến bên ngoài không thể biết chi tiết. Nhóm dự án thường là những người mới xuất thân từ nền tảng kỹ thuật, có nhận thức rất hạn chế về thị trường tài chính và rủi ro hợp đồng. Đối mặt với các nhà tạo lập thị trường dày dạn kinh nghiệm, họ thường rơi vào thế bị động, thậm chí có thể không hiểu rõ mình đã ký vào những điều khoản "bẫy" như thế nào. Sự bất đối xứng thông tin này khiến các dự án nhỏ trở thành mục tiêu lý tưởng cho các hành vi cướp bóc.
Rủi ro tiềm ẩn khác
Ngoài những rủi ro chính ở trên, các nhà tạo lập thị trường trong thị trường tiền điện tử còn có thể áp dụng các chiến lược khác để gây hại cho những dự án nhỏ thiếu kinh nghiệm:
Khối lượng giao dịch giả: Thực hiện giao dịch qua tài khoản nội bộ hoặc bên liên quan để tạo ra sự sôi động giả tạo, thu hút các nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia. Khi ngừng hành vi này, khối lượng giao dịch thực sự giảm mạnh, giá có thể sụp đổ, dự án thậm chí đối mặt với nguy cơ bị sàn giao dịch gạch tên.
Điều khoản ẩn trong hợp đồng: Thiết lập tiền ký quỹ cao, "thưởng hiệu suất" không hợp lý trong thỏa thuận, hoặc cho phép nhà tạo lập thị trường mua token với giá thấp và bán ra với giá cao sau khi niêm yết, gây ra sự sụt giảm giá mạnh, làm tổn hại đến lợi ích của nhà đầu tư nhỏ lẻ, trong khi bên dự án cũng phải chịu trách nhiệm.
Giao dịch nội gián: Sử dụng lợi thế thông tin, thực hiện giao dịch trước khi công bố tin tức quan trọng của dự án, hoặc phát tán thông tin giả để ảnh hưởng đến giá, từ đó kiếm lợi.
Kiểm soát thanh khoản: Bằng cách độc quyền tính thanh khoản của dự án trên thị trường, đe dọa tăng giá hoặc rút vốn, ép buộc bên dự án phải chấp nhận điều kiện bất lợi.
Nhiều dự án thao túng: Khi cung cấp dịch vụ cho nhiều dự án cùng một lúc, có thể cố ý hạ giá của một số dự án nhỏ hoặc chuyển tiền giữa các dự án khác nhau, gây ra biến động giá.
Cạm bẫy dịch vụ gói: Quảng cáo các dịch vụ "trọn gói" bao gồm tiếp thị, quan hệ công chúng, nhưng thực tế có thể là lưu lượng giả và đẩy giá lên, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của dự án và đối mặt với rủi ro pháp lý.
Các hành động này đều lợi dụng khoảng trống trong quy định của thị trường tiền điện tử và kinh nghiệm chưa đủ của các bên dự án, có thể dẫn đến việc giá trị thị trường của dự án giảm mạnh và cộng đồng tan rã.
Cách ứng phó của thị trường tài chính truyền thống
Thị trường tài chính truyền thống - như thị trường chứng khoán, trái phiếu và tùy chọn - cũng đã phải đối mặt với những thách thức tương tự. Ví dụ, "cuộc tấn công thị trường gấu" đã làm giảm giá bằng cách bán tháo hàng loạt cổ phiếu để thu lợi từ việc bán khống. Các công ty giao dịch tần suất cao có thể tận dụng lợi thế thuật toán khi làm thị trường, làm tăng biến động thị trường. Tính không minh bạch của thị trường giao dịch OTC cũng cung cấp cơ hội cho một số nhà tạo lập thị trường thao túng báo giá. Trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, một số quỹ đầu cơ bị cáo buộc đã làm tăng thêm sự hoảng loạn trên thị trường bằng cách bán khống cổ phiếu ngân hàng một cách ác ý.
Tuy nhiên, thị trường truyền thống đã phát triển một bộ cơ chế ứng phó trưởng thành, đáng để ngành mã hóa tham khảo:
Quản lý nghiêm ngặt: Ủy ban Chứng khoán Hoa Kỳ (SEC) đã ban hành "Quy tắc SHO", yêu cầu phải đảm bảo có thể mượn cổ phiếu trước khi tiến hành bán khống, nhằm ngăn chặn "bán khống trần". "Quy tắc giá tăng" chỉ cho phép bán khống khi giá cổ phiếu tăng, nhằm hạn chế việc thao túng giá. Hành vi thao túng thị trường bị nghiêm cấm, vi phạm Điều 10b-5 của Đạo luật Chứng khoán có thể đối mặt với khoản tiền phạt lớn hoặc cả hình phạt hình sự. Liên minh Châu Âu cũng có "Quy định về Lạm dụng Thị trường" (MAR) tương tự nhằm mục tiêu vào hành vi thao túng giá.
Thông tin minh bạch: Thị trường truyền thống yêu cầu các công ty niêm yết báo cáo với cơ quan quản lý về nội dung thỏa thuận với nhà tạo lập thị trường, dữ liệu giao dịch (bao gồm giá cả và khối lượng giao dịch) được công khai và có thể tra cứu. Bất kỳ giao dịch lớn nào cũng cần phải báo cáo, để ngăn chặn việc "đè giá" một cách bí mật. Độ minh bạch này giảm đáng kể không gian hành vi sai trái của các nhà tạo lập thị trường.
Giám sát thời gian thực: Sàn giao dịch sử dụng thuật toán để giám sát thị trường, khi phát hiện sự biến động bất thường hoặc khối lượng giao dịch sẽ kích hoạt điều tra. Cơ chế ngắt mạch tự động tạm dừng giao dịch khi giá biến động mạnh, tạo cho thị trường một khoảng thời gian bình tĩnh, ngăn chặn sự lan rộng của tâm lý hoảng loạn.
Tiêu chuẩn ngành: Như Cơ quan Quản lý Tài chính Hoa Kỳ (FINRA) đã đặt ra các tiêu chuẩn đạo đức cho các nhà tạo lập thị trường, yêu cầu cung cấp báo giá công bằng, duy trì sự ổn định của thị trường. Các nhà tạo lập thị trường được chỉ định của Sàn giao dịch Chứng khoán New York (DMM) phải đáp ứng các yêu cầu về vốn và hành vi nghiêm ngặt.
Bảo vệ nhà đầu tư: Nếu các nhà tạo lập thị trường làm rối loạn trật tự thị trường, nhà đầu tư có thể truy cứu trách nhiệm thông qua vụ kiện tập thể. Sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, nhiều ngân hàng đã phải đối mặt với vụ kiện của cổ đông do hành vi thao túng thị trường. Công ty bảo vệ nhà đầu tư chứng khoán (SIPC) cung cấp một mức độ bồi thường cho những thiệt hại do hành vi không đúng của môi giới.
Mặc dù những biện pháp này không thể hoàn toàn loại bỏ vấn đề, nhưng chúng thực sự đã giảm đáng kể sự xuất hiện của các hành vi cướp bóc trong thị trường truyền thống. Kinh nghiệm cốt lõi của thị trường truyền thống là kết hợp một cách hữu cơ giữa quản lý, tính minh bạch và cơ chế trách nhiệm, tạo ra một mạng lưới bảo vệ đa tầng.
Thị trường tiền điện tử đối mặt với những thách thức độc đáo
So với thị trường tài chính truyền thống, thị trường tiền điện tử có vẻ dễ bị tổn thương hơn khi đối phó với những vấn đề này, lý do chính bao gồm:
Quy định chưa phát triển: Thị trường truyền thống có hàng trăm năm kinh nghiệm trong việc quản lý và hệ thống pháp luật hoàn thiện. Trong khi đó, tình trạng quản lý toàn cầu của thị trường tiền điện tử vẫn còn phân tán, nhiều khu vực thiếu quy định rõ ràng về thao túng thị trường hoặc hành vi của nhà tạo lập thị trường, để lại cơ hội cho những kẻ xấu.
Quy mô thị trường còn nhỏ: Giá trị thị trường và tính thanh khoản của mã hóa so với thị trường cổ phiếu truyền thống vẫn còn chênh lệch lớn. Hoạt động của một nhà tạo lập thị trường đơn lẻ có thể ảnh hưởng lớn đến giá của một token, điều này gần như không thể xảy ra trong các cổ phiếu lớn của thị trường truyền thống.
Kinh nghiệm của đội ngũ dự án còn thiếu: Nhiều đội ngũ dự án mã hóa chủ yếu là các chuyên gia kỹ thuật, thiếu hiểu biết sâu sắc về hoạt động của thị trường tài chính. Họ có thể không nhận thức đầy đủ về các rủi ro tiềm ẩn của mô hình tùy chọn cho vay, dễ bị các nhà tạo lập thị trường dẫn dắt khi ký kết hợp đồng.
Thói quen ngành không minh bạch: Thị trường tiền điện tử thường sử dụng các thỏa thuận bảo mật, chi tiết hợp đồng thường không được công khai. Thói quen này, vốn đã bị quản lý chặt chẽ trong thị trường truyền thống, lại trở thành điều bình thường trong thế giới mã hóa.
Những yếu tố này kết hợp lại, khiến các dự án nhỏ dễ trở thành mục tiêu của hành vi cướp bóc, đồng thời cũng làm tổn hại đến nền tảng niềm tin và sự phát triển lành mạnh của toàn ngành.
Để giải quyết những vấn đề này, ngành công nghiệp mã hóa cần phải duy trì sự đổi mới trong khi học hỏi từ những kinh nghiệm thành công của thị trường tài chính truyền thống, xây dựng một khuôn khổ quản lý hoàn thiện hơn, nâng cao tính minh bạch của thị trường, và tăng cường giáo dục và bảo vệ nhà đầu tư. Chỉ như vậy, chúng ta mới có thể xây dựng một hệ sinh thái mã hóa công bằng, minh bạch và phát triển bền vững hơn.